قرص اورژانسی چیست و چگونه باید آن را مصرف کرد؟

در دهه‌های اخیر، استفاده از قرص اورژانسی به عنوان یک راهکار اضطراری برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل مانند کاندوم یا قرص‌های ضد بارداری معمولی، رو به افزایش بوده است. این قرص‌ها با ترکیباتی از هورمون‌ها به طور موثر از بارداری جلوگیری می‌کنند. با این حال، بحث‌ها و اختلافات متعددی درباره تاثیرات آن، عوارض جانبی و استفاده مناسب از این قرص‌ها وجود دارد. در این مقاله، به بررسی قرص اورژانسی به عنوان یک راهکار اضطراری پرداخته و نگاهی به انواع آن می‌اندازیم.

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی، یک نوع داروی ضد بارداری است که به طور معمول بعد از وقوع رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل مانند کاندوم، به صورت اضطراری مصرف می‌شود. این قرص‌ها حاوی هورمون‌هایی مانند لوونورژسترول یا استرادیول هستند که عمدتاً با جلوگیری از تخمک‌گذاری یا افزایش لخته شدن مخاط رحم، از بارداری جلوگیری می‌کنند. استفاده از قرص اورژانسی باید به عنوان یک راهکار اضطراری در مواقعی که روش‌های دیگر جلوگیری از بارداری در دسترس نیستند و با دقت و توجه به دستورالعمل‌های پزشکی انجام شود.

قرص های ضد بارداری اورژانسی با تاخیر در تخمک گذاری عمل می کنند (آزاد شدن تخمک در سیکل ماهانه). اگر لقاح و لانه گزینی قبلا انجام شده باشد، ECP ها حاملگی را قطع نمی‌کنند. استفاده از قرص اورژانسی باید با دقت و توجه به دستورالعمل‌های پزشکی صورت گیرد. این قرص‌ها باید در زمان مشخصی پس از رابطه جنسی مصرف شوند تا بهترین اثر را داشته باشند. همچنین، مصرف مکرر و مداوم این قرص‌ها برای جلوگیری از بارداری توصیه نمی‌شود و فقط باید در مواقع اضطراری و به‌عنوان راهکار اضطراری استفاده شوند.

انواع قرص اورژانسی

قرص‌های اورژانسی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: قرص‌های حاوی لوونورژسترول و قرص‌های حاوی استرادیول. هر دو نوع از این قرص‌ها باعث تأخیر یا مهار تخمک‌گذاری می‌شوند، که این اثرات باعث جلوگیری از بارداری می‌شوند.

1. لوونورژسترول (لوونل)

قرص اورژانسی حاوی لوونورژسترول، مانند قرص "لوونل"، یکی از انواع معمول قرص‌های اورژانسی است که برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل مانند کاندوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قرص‌ها حاوی هورمون پروژستین مصنوعی به نام لوونورژسترول هستند که با مهار یا تأخیر تخمک‌گذاری، از بارداری جلوگیری می‌کنند. قرص "لوونل" یکی از محبوب‌ترین برندهای این دسته قرص‌ها است و معمولاً در داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشکی در دسترس است. زمان مصرف این قرص پس از رابطه جنسی حداکثر تا 72 ساعت است و توصیه می‌شود که در صورت نیاز، به سرعت مصرف شود تا احتمال بارداری کاهش یابد. آمارها نشان می‌دهد که لوونل 75 تا 89 درصد در جلوگیری از بارداری موثر بوده و برای اکثر بانوان بی‌خطر است. این قرص‌ها معمولاً با تأثیرات جانبی کمتری نسبت به دیگر انواع قرص‌های اورژانسی همراه است، اما همچنان ممکن است عوارضی از قبیل تهوع، استفراغ، خستگی و دل‌پیچه را ایجاد کنند.

2. قرص ضد بارداری الا (EllaOne)

قرص اورژانسی "الا" یا "EllaOne" یکی از انواع پیشرفته‌ترین قرص‌های اورژانسی است که برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظ استفاده می‌شود. این قرص حاوی ماده موثره اولیپریستال استات(ulipristal acetate) است که یک نوع پروژستین مصنوعی است. با مهار یا تأخیر تخمک‌گذاری و همچنین با تأثیر بر روی تغییرات در لخته‌شدن مخاط رحم، این قرص اورژانسی می‌تواند از بارداری جلوگیری کند. "الا" یکی از اندک قرص‌های اورژانسی است که می‌تواند تا  120 ساعت (یا 5 روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود، که این امکان را به شما می‌دهد که در موقعیت‌هایی که به سرعت به داروخانه نمی‌توانید دسترسی پیدا کنید، از آن استفاده کنید. تحقیقات نشان میدهد که الا نیز 85 تا 95 درصد در جلوگیری از بارداری موثر است.

جایگزین قرص اورژانسی چیست؟

قرص‌های LD و HDبه عنوان جایگزین‌هایی برای قرص اورژانسی در نظر گرفته می‌شوند. قرص‌های LD معمولاً حاوی مقادیر کمتری از هورمون‌های بارداری هستند و ممکن است برای افرادی که حساسیت بیشتری در مقابل هورمون‌ها دارند یا عوارض کمتری را می‌پذیرند، مناسب باشند. در مقابل، قرص‌های HD حاوی مقادیر بیشتری از هورمون‌های بارداری هستند و معمولاً برای مواردی که استفاده از دوز بالاتر هورمون لازم است یا برای افرادی که از قرص‌های دوز پایین به‌درستی جواب نمی‌دهند، استفاده می‌شوند.

اگر تصمیم گرفته‌اید قرص ضد بارداری را به عنوان قرص اورژانسی استفاده کنید، مراقب باشید که مقادیر دقیق و زمان مصرف مهم است. برای استفاده از قرص ضد بارداری به عنوان قرص اورژانسی، معمولاً باید قرص‌های ال دی (LD) را باید 4 عدد به‌صورت هم‌زمان مصرف کنید و بعد از 12 ساعت دوباره 4 قرص ال دی دیگر استفاده کنید. قرص اچ دی(HD) باید 2 عدد به شکل هم‌زمان مصرف کنید و 12 ساعت بعد مجدد دو قرص اچ دی دیگر استفاده کنید. به یاد داشته باشید که استفاده از قرص ضد بارداری به عنوان قرص اورژانسی ممکن است اثرات جانبی داشته باشد و بهتر است قبل از استفاده از آن با پزشک یا متخصص بهداشت جنسی مشورت کنید.

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی

عملکرد قرص اورژانسی به گونه‌ای است که مانع آزاد شدن تخمک و باروری آن در رحم می‌شود به همین خاطر زمان مصرف آن مهم است. باید توجه داشت که هر چه زودتر بعد از وقوع رابطه جنسی مصرف شوند، احتمال موفقیت آنها بیشتر خواهد بود.در ادامه در جدول زیر یهترین زمان مصرف قرص اورژانسی را فهرست کرده‌ایم:

عوارض مصرف قرص اورژانسی

مصرف قرص‌های اورژانسی ممکن است با عوارض جانبی کوتاه‌مدت مختلف همراه باشد. این عوارض معمولاً موقت هستند و بعد از مدت کوتاهی درمان می‌شوند. برخی از عوارض متداول قرص‌های اورژانسی شامل موارد زیر می‌شود:

• تهوع
• استفراغ
• سردرد
• خستگی یا اضطراب
• دل‌پیچه
• تغییرات در دوره قاعدگی مانند خونریزی بیشتر یا کمتر از معمول، یا تغییر در الگوی قاعدگی
• درد یا تورم سینه

نکته! همچنین، ممکن است قرص‌های اورژانسی تأثیرات جانبی جدی‌تری نیز داشته باشند، اگرچه این اتفاقات نادرتر هستند. این تأثیرات جانبی می‌توانند شامل اختلالات خونی، تغییرات در فشار خون، عفونت‌های مجاری ادراری، یا حساسیت‌های شدید باشند.

نحوه استفاده از قرص اورژانسی

نحوه استفاده از قرص اورژانسی پیچیدگی ندارد فقط کافی است که تا حدود 72 ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده قرص اورژانسی را خریداری کنید و برای استفاده از آن به شکل صحیح، ابتدا باید دستورالعمل‌های موجود روی بسته‌بندی یا دستورات پزشک را به دقت مطالعه کنید. معمولاً این قرص‌ها باید در اسرع وقت پس از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شوند، زیرا هر چه زودتر از زمان رابطه استفاده شود، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود. مصرف قرص اورژانسی ممکن است بر اساس نوع قرص و دستورات مختلف باشد، اما معمولاً شامل مصرف یک یا دو قرص به عنوان یک دوز تکمیلی است. همچنین، باید به یاد داشته باشید که قرص اورژانسی تنها به عنوان یک راهکار اضطراری برای جلوگیری از بارداری بدون محافظت مصرف شود و برای استفاده مداوم مناسب نیست. در صورت تجربه هرگونه عوارض جانبی یا سوالات، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

چه مواقعی باید از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کنیم؟

همان‌طور که گفتیم قرص اورژانسی یک روش اضطراری برای جلوگیری از بارداری محسوب می‌شود. موارد زیر نشان‌دهنده مواقعی هستند که ممکن است نیاز به استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری داشته باشید:

 فراموشی یا خراب شدن کاندوم: اگر کاندوم را در حین رابطه جنسی فراموش کردید یا کاندومی که استفاده می‌کردید خراب شد می‌توانید روی تاثیرات قرص اورژانسی حساب بازکنید.

 انزال داخلی: اگر شریک شما انزال خود را در داخل واژن شما انجام داد و از روش‌های دیگر مانند کاندوم یا موانع مخصوص ضد بارداری استفاده نشده بود می‌توانید از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کنید.

 تأخیر یا اشتباه در مصرف روش‌های ضد بارداری: اگر روش ضد بارداری را با تأخیر مصرف کردید، به‌طور نامناسب استفاده کردید یا موقعیت‌هایی را اشتباهاً نادیده گرفتید وجود قرص اورژانسی نعمت محسوب می‌شود.

 سایر موارد اضطراری: مانند تجاوز یا تخمک‌گذاری غیرمنتظره نیز ممکن است با مصرف قرص اورژانسی بر طرف شود.

از کجا بفهمیم قرص اورژانسی عمل کرده؟

برای اطمینان از اینکه قرص اورژانسی موثر بوده و بارداری را جلوگیری کرده است، بهتر است به روش‌های زیر توجه کنید:

زمانی که قرص را مصرف کرده‌اید

وقتی از یک قرص اورژانسی استفاده می‌کنید، نحوه عملکرد آن معمولاً بر اساس محتوای فعال آن، که معمولاً دوز بالای هورمون پروژستین است، توضیح داده می‌شود. این قرص با تأخیر یا متوقف کردن ریزش تخمک از رحم و یا مخاط رحم را ضخیم‌تر می‌کند، از آغاز یک بارداری جلوگیری می‌کند. عملکرد این قرص بستگی به زمان مصرف دارد؛ به طور معمول، هرچه زودتر بعد از رابطه جنسی بی‌احتیاط مصرف شود، احتمال اثربخشی بیشتر است. همچنین، ممکن است از طریق مشاوره با پزشک یا مطالعه دقیق بر روی بسته‌بندی و دفترچه راهنمای هر قرص، اطلاعات دقیق‌تری درباره عملکرد و کارایی آن در موقعیت‌های مختلف بدست آورید.

تغییرات در دوره قاعدگی

می‌توانید از تغییراتی که در دوره قاعدگی خود تجربه می‌کنید، برای فهمیدن عملکرد قرص اورژانسی استفاده کنید. بعد از مصرف قرص اورژانسی، ممکن است تغییراتی در الگو و مشخصات دوره قاعدگی خود مشاهده کنید. به‌عنوان مثال، ممکن است دوره قاعدگی شما با تأخیر آغاز شود، مدت آن کوتاه‌تر یا بلندتر از معمول باشد، شدت خونریزی کمتر یا بیشتر شود، یا علائم قبل از قاعدگی متفاوت باشند. این تغییرات می‌توانند نشان‌دهنده اثرات قرص اورژانسی بر سیستم هورمونی و عملکرد تخمدان‌ها باشند. اگر اینگونه تغییرات را تجربه می‌کنید، ممکن است قرص اورژانسی که مصرف کرده‌اید، به‌طور موثر در جلوگیری از بارداری عمل کرده باشد. اما برای اطمینان بیشتر، همواره به متخصص پزشک خود مراجعه کنید تا نتیجه را تأیید کنید و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.

تست بارداری

برای فهمیدن عملکرد قرص اورژانسی، می‌توانید به‌عنوان یک روش از انجام تست بارداری استفاده کنید. اگر تا 3 هفته پس از مصرف قرص اورژانسی هنوز علائم بارداری نداشتید، می‌توانید یک تست بارداری انجام دهید. اگر تست بارداری منفی باشد، احتمالاً قرص اورژانسی به درستی کار خود را انجام داده است. تست بارداری معمولاً به‌عنوان یک ابزار موثر برای تشخیص بارداری استفاده می‌شود.. اما باید توجه داشت که برخی از تست‌های بارداری ممکن است نتیجه دقیقی را در مدت زمان کوتاه پس از مصرف قرص اورژانسی نشان ندهند؛ بنابراین توصیه می‌شود تست را به مدت مشخصی پس از مصرف قرص انجام دهید و از جمله به نکات مراقبتی که در دفترچه راهنمای قرص اورژانسی ذکر شده است، پیروی کنید.

مشاوره با پزشک

برای اطمینان از عملکرد قرص اورژانسی، بهترین راه مشاوره با پزشک است. پزشک شما با توجه به شرایط شما و جزئیات مصرف قرص، می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری ارائه دهد. او می‌تواند به شما توضیح دهد که چگونه قرص اورژانسی در بدن عمل می‌کند و زمانی که مصرف شود، چگونه اثر می‌گذارد. پزشک می‌تواند بر اساس علایم و نشانه‌هایی که شما تجربه می‌کنید، توضیح دهد که آیا قرص به‌طور مؤثر عمل کرده است یا خیر. همچنین، او می‌تواند شما را راهنمایی کند که در مورد استفاده بعدی از قرص و نحوه پیگیری عملکرد آن چه اقداماتی را باید انجام دهید. به طور کلی، مشاوره با پزشک می‌تواند منابع اطلاعاتی معتبری را فراهم کند تا شما بتوانید درباره عملکرد و اثربخشی قرص اورژانسی با اطمینان بیشتری اطلاعات کسب کنید.

در چه صورت قرص اورژانسی عمل نمیکند؟

طبق گفته سایت(kidshealth)حدود 1 یا 2 نفر از هر 100 زنی که از ECP استفاده می کنند با وجود مصرف قرص ها در عرض 72 ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده باردار می شوند. قرص اورژانسی معمولاً موثر است، اما در برخی موارد ممکن است عمل نکند یا کارایی آن کاهش یابد. برخی از شرایط و عواملی که ممکن است باعث کاهش کارایی یا عدم عملکرد قرص اورژانسی شوند عبارتند از:

زمان مصرف

در برخی موارد، قرص اورژانسی ممکن است به‌طور موثر عمل نکند. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی برگرفته از شرایط فردی و شرایط بدنی شما رخ دهد. به‌عنوان مثال، اگر قبل از مصرف قرص اورژانسی تخمک تخمدانی تخلیه شده باشد یا اگر زمان مصرف آن بیشتر از زمان مورد نیاز پس از رابطه جنسی بی‌احتیاط باشد، ممکن است عملکرد قرص اورژانسی تضعیف شود. همچنین، مصرف داروها یا مشکلات پزشکی مانند استفاده همزمان از داروهای دیگر، مشکلات گوارشی، یا بیماری‌های مزمن می‌توانند تأثیرات قرص اورژانسی را کاهش دهند. برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر درباره عملکرد قرص اورژانسی و همچنین اطمینان از اثربخشی آن، مشاوره با پزشک می‌تواند راهنمایی لازم را فراهم کند. در این مشاوره، پزشک می‌تواند علل ممکن عدم عملکرد قرص اورژانسی را بررسی کرده و راه‌حل‌های مناسبی را پیشنهاد دهد.

وزن بالا

در برخی موارد، عملکرد قرص اورژانسی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد اگر وزن فرد به حد بالایی افزایش یابد. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که قرص‌های اورژانسی ممکن است در افرادی با وزن بالاتر کارایی کمتری داشته باشند. وزن بالا می‌تواند تأثیراتی بر دیواره رحم و جذب دارو در بدن داشته باشد که موجب کاهش اثربخشی قرص اورژانسی شود. همچنین، وزن بالا ممکن است باعث شود تا دوز دارو که برای فرد مشخص شده است، کافی نباشد و عملکرد قرص تحت تأثیر قرار گیرد. علاوه بر این، ممکن است در افراد با وزن بالا، فرآیندهای فیزیولوژیک مختلفی مانند متابولیسم داروها نیز تغییر کند که موجب کاهش اثربخشی قرص اورژانسی شود. در نتیجه، اگر فردی وزن بالایی داشته باشد، مشاوره با پزشک برای تنظیم دقیق‌تر دوز و نیز بررسی روش‌های جایگزین ممکن است لازم باشد.

دوره قاعدگی

قرص‌های اورژانسی، همچون هر داروی دیگری، دارای محدودیت‌ها و شرایط خاصی هستند که ممکن است باعث عمل‌نکردن آن‌ها شود. برای مثال، اگر یک زن در دورانی از دوره قاعدگی خود باشد که در آن تخمک‌گذاری رخ نداده، قرص اورژانسی ممکن است عمل نکند یا کارایی آن کاهش یابد. همچنین، استفاده نادرست یا ناقص از قرص‌های اورژانسی می‌تواند توانایی آنها را تضعیف کند، مانند تأخیر در مصرف پس از رابطه جنسی یا عدم پیروی از دستورات استفاده. در نتیجه، استفاده از این نوع داروها باید با راهنمایی پزشک و بر اساس شرایط فردی انجام شود.

داروهای تداخلیTop of Form

قرص‌های اورژانسی در برخی موارد ممکن است به دلیل تداخل با داروهای دیگر یا شرایط خاص بدنی فرد، عمل نکنند. برای مثال، مصرف همزمان قرص‌های ضد‌اختلال خواب و آرام‍بخش‌ها می‌تواند تأثیرات معکوسی بر روی قرص‌های اورژانسی داشته باشد و باعث کاهش اثربخشی آنها در جلوگیری از بارداری شود. همچنین، برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند تأثیرات مختلفی بر روی قرص‌های اورژانسی داشته باشند و باعث کاهش کارایی آنها شوند. علاوه بر این، شرایطی مانند استفاده نادرست یا نامناسب از قرص‌های اورژانسی نیز می‌تواند باعث کاهش اثربخشی آنها شده و عملکرد صحیح آنها را مختل کند. در نتیجه، برای حصول از بهترین نتایج و جلوگیری از عوارض ناخواسته، توصیه می‌شود که قبل از استفاده از قرص‌های اورژانسی، با پزشک خود در مورد تداخلات ممکن با داروهای دیگر مشورت کنید.

وقوع لقاح

قرص‌های اورژانسی، در برخی موارد، ممکن است در جلوگیری از بارداری موثر نباشند، به خصوص در صورت وقوع لقاح. زمان لقاح اهمیت بسیاری در اثربخشی این قرص‌ها دارد؛ زیرا اگر لقاح قبل از مصرف قرص اورژانسی انجام شود، احتمال بارداری بسیار بیشتر خواهد بود. از این رو، برای استفاده موثر از قرص‌های اورژانسی، ضروری است که آنها را به موقع و به درستی مصرف کرده و از استفاده در شرایط مناسب اطمینان حاصل کنیم.

موارد منع مصرف قرص اورژانسی

درست است که قرص اورژانسی یک روش اضطراری برای جلوگیری از بارداری پس از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت است، اما در برخی موارد استفاده از آن مناسب نیست. برخی از موارد منع مصرف قرص اورژانسی عبارتند از:

1. بارداری مشخص: استفاده از قرص اورژانسی در صورتی که بارداری مشخص باشد، نادرست است. این قرص‌ها برای جلوگیری از بارداری بعد از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت مصرف می‌شوند و برای پایان دادن به بارداری موجود مناسب نیستند.
2. حساسیت شدید به مواد موجود در قرص: اگر شما حساسیت شدیدی به مواد موجود در قرص اورژانسی دارید، بهتر است از استفاده از آن پرهیز کنید.
3. بیماری‌های مربوط به کبد: در برخی از شرایط مربوط به کبد، استفاده از قرص اورژانسی ممکن است مناسب نباشد. در این صورت، مشورت با پزشک خود بسیار مهم است.
4. اختلالات خونی: برخی از اختلالات خونی ناشی از استفاده از قرص اورژانسی می‌تواند خطرناک باشد. در این شرایط، استفاده از قرص اورژانسی ممکن است توصیه نشود.
5. تاریخچه‌ی سابقه‌ی سکته قلبی یا سکته مغزی: در صورت داشتن تاریخچه‌ی سابقه‌ی سکته قلبی یا سکته مغزی، استفاده از قرص اورژانسی ممکن است مخاطره‌آمیز باشد و باید با پزشک مشورت شود.
6. سنین کمتر از 17 سال یا بیشتر از 35 سال بدون مشورت پزشک: در صورتی که سن شما کمتر از 17 سال یا بیشتر از 35 سال است، بهتر است از استفاده از قرص اورژانسی بدون مشورت پزشکی پرهیز کنید.

 عوارض و تاثیر قرص اورژانسی بر پریود

استفاده از قرص اورژانسی ممکن است بر الگوی پریود شما تأثیر بگذارد. برخی از تأثیرات قابل توجه عبارتند از:

 تغییرات در زمان شروع پریود

 استفاده از قرص‌های اورژانسی ممکن است به طور موقت تغییراتی در زمان شروع پریود شما ایجاد کند. برخی از زنان پس از شروع مصرف قرص‌های اورژانسی ممکن است تاخیری در شروع پریود خود تجربه کنند، که این امر معمولاً ناخواسته و طبیعی است. برای بسیاری از افراد، دوره قاعدگی پس از مصرف قرص اورژانسی به طور معمول در یک یا دو هفته پس از مصرف شروع می‌شود. در برخی موارد، مصرف این قرص‌ها می‌تواند باعث شود پریود زمانبندی شود و به طور منظم‌تر و پیش‌بینی‌شده‌تری شروع شود. همچنین، ممکن است زمان شروع پریود با استفاده از قرص‌های اورژانسی با توجه به نوع و دوز آنها متغیر باشد. این تغییرات معمولاً به صورت موقتی است و پس از چند ماه استفاده مستمر، الگوی زمانی پریود به استحکام خود بازمی‌گردد. با این حال، در صورتی که تغییرات به شدت ناهنجار باشند یا بیش از مدت معمول ادامه یابند، توصیه می‌شود که با پزشک مشورت شود تا علت آنها ارزیابی شود و در صورت لزوم، راهکارهای درمانی انتخاب شود.

تغییر در مدت زمان دوره قاعدگی

استفاده از قرص‌های اورژانسی می‌تواند به تغییراتی در مدت زمان دوره قاعدگی شما منجر شود. بسیاری از زنان پس از شروع مصرف قرص‌های اورژانسی ممکن است مدت زمان دوره‌های قاعدگی خود را کاهش دهند یا در برخی موارد، دوره‌های آن‌ها کاملاً متوقف شوند. این تغییرات معمولاً به دلیل تنظیم مجدد سطح هورمون‌ها در بدن است که به وسیله قرص‌های اورژانسی ایجاد می‌شود. همچنین، ممکن است در اثر استفاده مداوم از این قرص‌ها، دوره‌های قاعدگی با مدت زمان منظم‌تری شروع شوند و الگوی قاعدگی پیش‌بینی‌شده‌تری داشته باشند. با این حال، در برخی موارد، این تغییرات ممکن است باعث ناراحتی زیادی برای زنان شود؛ بنابراین در صورتی که تغییرات ناهنجار یا ناخواسته در دوره‌های قاعدگی بروز کنند، مشاوره با پزشک مناسب است تا علت آنها بررسی شود و در صورت لزوم، راهکارهای درمانی اتخاذ شود.

تغییر در شدت خونریزی

استفاده از قرص‌های اورژانسی ممکن است به تغییراتی در شدت خونریزی دوره‌های قاعدگی شما منجر شود. برخی از زنان پس از شروع مصرف قرص‌های اورژانسی ممکن است متوجه کاهش شدت خونریزی‌های قاعدگی خود شوند، که این موضوع معمولاً ناخواسته و طبیعی است. این تغییرات ممکن است به دلیل تنظیم مجدد سطح هورمون‌ها در بدن باشد که توسط قرص‌های اورژانسی ایجاد می‌شود. همچنین، ممکن است در برخی موارد، مصرف این قرص‌ها باعث افزایش شدت خونریزی‌ها شود، که این موضوع نیز معمولاً موقتی است و با توجه به تطابق بدن با قرص‌ها و تنظیمات دوز، تنظیم می‌شود. با این حال، در صورتی که تغییرات در شدت خونریزی به‌طور مداوم و ناهنجار ادامه داشته باشد، توصیه می‌شود تا با پزشک مشورت شود تا علت این تغییرات بررسی شود و در صورت لزوم، راهکارهای درمانی مناسب اتخاذ شود.

تغییر در علائم قبل از پریود

استفاده از قرص‌های اورژانسی ممکن است به تغییراتی در علائم قبل از پریود شما منجر شود. برخی از زنان پس از شروع مصرف قرص‌های اورژانسی ممکن است تغییراتی در علائم پیش‌پریودی خود تجربه کنند. به عنوان مثال، ممکن است شدت درد‌های پیش‌پریودی کاهش یابد یا حتی این دردها از بین بروند. همچنین، علائم دیگری مانند تورم سینه، تنش روانی و افزایش وزن قبل از پریود نیز ممکن است تحت تأثیر مصرف قرص‌های اورژانسی قرار بگیرند. این تغییرات معمولاً به دلیل تنظیم مجدد سطح هورمون‌ها در بدن است که توسط قرص‌های اورژانسی ایجاد می‌شود. با این حال، توجه به هر گونه تغییر ناخواسته و ناهنجار در علائم پیش‌پریودی و مشاوره با پزشک مورد نظر در صورت نیاز، می‌تواند برای حفظ سلامتی و راحتی زنان ضروری باشد.

از چه سنی میتوان از قرص اورژانسی استفاده کرد؟

سن مناسب برای استفاده از قرص‌های اورژانسی معمولاً پس از ورود به دوران بلوغ و شروع دوره قاعدگی است. بیشتر زنان در سنین جوانی، از جمله نوجوانان و جوانان، با مشکلات مربوط به بارداری مواجه می‌شوند، اما ممکن است به دلیل عدم آمادگی جسمانی و روانی برای مسئولیت‌های بزرگسالی، تصمیم به استفاده از قرص‌های اورژانسی برای کنترل بارداری بگیرند. همچنین، بسیاری از زنان در سنین میانی و بزرگسالی نیز از این قرص‌ها برای مدیریت بارداری و کنترل سیکل‌های قاعدگی استفاده می‌کنند. در هر صورت، تصمیم به استفاده از قرص‌های اورژانسی باید با مشاوره پزشک و بررسی شرایط فردی انجام شود تا از انتخاب مناسب و اثربخشی متداول مطمئن شویم.

مصرف قرص اورژانسی در دوران شیردهی

مصرف قرص اورژانسی در دوران شیردهی ممکن است برخی از موارد خاص و ضروری را در نظر بگیرد. برخلاف اینکه قرص اورژانسی معمولاً ایمن به نظر می‌رسد و بر اساس تحقیقات اخیر برای مادران شیرده مناسب می‌باشد، باید به این نکته توجه داشت که برخی از داروها و مواد شیمیایی موجود در قرص اورژانسی ممکن است به شیر مادران منتقل شود و بر روی سلامت کودک تأثیر بگذارد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که قبل از مصرف قرص اورژانسی در دوران شیردهی، با پزشک یا متخصص بهداشت جنسی مشورت کنید تا راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید و تصمیمی که باعث حفظ سلامت شما و نوزاد شما می‌شود، بگیرید.

تداخلات دارویی قرص اورژانسی

قبل از مصرف قرص اورژانسی، مهم است که با تداخلات دارویی آن آشنا باشید. برخی از داروها و مواد دیگر ممکن است با قرص اورژانسی تداخل کنند و کارایی آن را کاهش دهند یا عوارض جانبی احتمالی را افزایش دهند. برخی از داروها و موادی که ممکن است با قرص اورژانسی تداخل داشته باشند شامل موارد زیر می‌شود:

1. داروهای ضد تشنج: برخی از داروهای مورد استفاده برای کنترل تشنج‌ها ممکن است با قرص اورژانسی تداخل کنند و کارایی آن را کاهش دهند.
2. داروهای کاهنده فشارخون: برخی از داروهای استفاده شده برای کاهش فشار خون ممکن است با قرص اورژانسی تداخل کنند و عوارض جانبی احتمالی را افزایش دهند.
3. داروهای ضد افسردگی: برخی از داروهای مورد استفاده برای کنترل افسردگی ممکن است با قرص اورژانسی تداخل داشته باشند و کارایی آن را کاهش دهند.

4. داروهای ضد قارچ: داروهای ضدقارچ گروهی از داروها هستند که برای درمان عفونت‌های قارچی در بدن استفاده می‌شوند. برخی از داروهای ضدقارچ شامل کتوکونازول و ایتراکونازول می‌باشند.
5. داروهای گیاهی: خار مریم و گل راعی دو نمونه از داروهای گیاهی هستند که در طب سنتی و استفاده‌های مرتبط با آن مورد استفاده قرار می‌گیرند و تداخلات دارویی قرص اورژانسی دارد.

مصرف قرص اورژانسی برای چه کسانی ممنوع است؟

مصرف قرص اورژانسی برای افرادی که بارداری مشخص دارند مناسب نیست و ممنوع است. این قرص‌ها برای جلوگیری از بارداری بعد از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت مصرف می‌شوند و برای پایان دادن به بارداری موجود مناسب نیستند. همچنین، استفاده از قرص اورژانسی برای افرادی که دارو خاصی مصرف می‌کنند (مانند داروهای ضد صرع و سل، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها از قبیل ریفامپیسین و ریفابوتین، داروهای کاهش‌دهنده اسید معده از قبیل امپرازول). اگر سابقه خونریزی غیرعادی دارید هم استفاده از این قرص برای شما ممنوع است. اگر بیش از 3 نوبت در یک سال از این روش استفاده کرده‌اید استفاده مجدد از قرص اورژانسی ایده خوبی نیست؛  بنابراین، مشورت با پزشک قبل از استفاده از این قرص‌ها بسیار حیاتی است.

راهکارهای کاهش دهنده عوارض قرص اورژانسی

راهکارهایی برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی عبارتند از:

تغذیه مناسب

یکی از راهکارهای مهم برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی، توجه به تغذیه مناسب است. تغذیه مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود عملکرد عمومی بدن می‌شود که می‌تواند در کاهش عوارض جانبی این قرص‌ها نقش موثری داشته باشد. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، مغزهای خشک، صبحانه‌های سالم و آب کافی، می‌تواند به بهبود وضعیت کلی سلامتی کمک کرده و از بروز عوارض ناخواسته ناشی از قرص‌های اورژانسی جلوگیری کند. به طور کلی، مواد غذایی با ارزش غذایی بالا که برای حفظ سلامتی قلب، کبد و سیستم گوارشی مفیدند و مصرف غذاهای پرفیبر و غنی از پروتئین نیز می‌تواند اثرات مثبتی بر روی سلامتی و تحمل بدن به قرص‌های اورژانسی داشته باشد.

زمان‌بندی مصرف

یکی از راهکارهای مؤثر برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی، زمان‌بندی مناسب و مطابق با راهنمایی‌های پزشک می‌باشد. انتخاب زمان مناسب برای مصرف قرص‌های اورژانسی، از جمله همزمان با یک وعده غذایی یا در زمان‌های مشخص در طول روز، می‌تواند اثرات مثبتی بر روی جذب دارو و کاهش عوارض ناشی از آنها داشته باشد. علاوه بر این، اهمیت رعایت زمان‌بندی منظم مصرف قرص‌های اورژانسی از لحاظ فراموشی دارو نیز بسیار مهم است. به عنوان مثال، مصرف قرص‌های اورژانسی در همان زمان روزانه می‌تواند کمک کند تا مصرف مداوم و مرتب دارو را حفظ کرده و از ناپیوستگی در درمان و کاهش عوارض آنها جلوگیری شود. در نتیجه، رعایت زمان‌بندی مناسب مصرف قرص‌های اورژانسی باعث بهبود عملکرد و کاهش عوارض ناشی از این داروها می‌شود.

مراقبت از سلامت عمومی

مراقبت از سلامت عمومی بدن با ورزش کردن محقق می‌شود. ورزش به عنوان یک راهکار موثر برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی شناخته شده است. فعالیت‌های ورزشی منظم می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و کاهش عوارض جانبی این قرص‌ها کمک کند. ورزش منظم باعث بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود و میزان استرس و فشار خون را کاهش می‌دهد، که این عوامل می‌توانند از بروز عوارض ناشی از قرص‌های اورژانسی مثل افزایش فشار خون و خطر اختلالات قلبی و عروقی جلوگیری کنند. همچنین، ورزش منظم باعث تقویت عضلات بدن، بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس و اضطراب می‌شود، که می‌تواند عوارض روانی مانند تغییرات خلق و خو و افسردگی که ممکن است ناشی از مصرف قرص‌های اورژانسی باشد، را کاهش دهد. از این رو، ادامه فعالیت‌های ورزشی منظم و در هماهنگی با مشاوره پزشکی می‌تواند بهبودی قابل توجهی در کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی ایجاد کند.

محدودیت مصرف

محدود کردن مصرف قرص‌های اورژانسی به مقدار و زمان‌های لازم می‌تواند به کاهش عوارض ناشی از این داروها کمک کند. استفاده از قرص‌های اورژانسی به میزان تعیین شده توسط پزشک و در زمان‌های مشخص، به جلوگیری از اضافه‌کردن دوزهای اضافی و مصرف غیرضروری کمک می‌کند. همچنین، استفاده بیش از حد از قرص‌های اورژانسی ممکن است خطرات و عوارض جانبی را افزایش دهد، بنابراین رعایت دقیق دستورات پزشک و محدودیت در مصرف دارو، از جمله بهره‌مندی‌های مهم در جلوگیری از عوارض ناشی از قرص‌های اورژانسی می‌باشد. به همین دلیل، همواره باید قبل از شروع استفاده یا تغییر در مقدار مصرف قرص‌های اورژانسی، با پزشک معالج مشورت شود تا بهترین راهکار برای کاهش عوارض ممکن اعمال شود.

استفاده از دیگر روش‌های پیشگیری

استفاده از دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش عوارض قرص‌های اورژانسی مطرح است. این شامل استفاده از روش‌های پیشگیری مانند استفاده از کاندوم‌ها، (IUD)می‌شود. با این کار، نیاز به استفاده از قرص‌های اورژانسی به میزان کمتری احساس می‌شود و بنابراین احتمال عوارض ناشی از مصرف آنها نیز کاهش می‌یابد. همچنین، این روش‌های جایگزین ممکن است برای افرادی که با عوارض قرص‌های اورژانسی مشکل دارند، مناسب‌تر باشند و به آن‌ها امکان کنترل بارداری بیشتری را بدهند. اما قبل از تصمیم‌گیری در مورد استفاده از هر یک از این روش‌ها، مشاوره با پزشک و ارزیابی دقیق وضعیت فردی و نیازهای بارداری و کنترل بارداری ضروری است.

قرص اورژانسی چقدر موثر است؟

قرص اورژانسی، یا همان "قرص‌های ضد بارداری اضطراری"، به عنوان یک وسیله پیشگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت، ابزار مهمی در اختیار زنان قرار می‌دهد. همان طور که در بالاتر اشاره شد این قرص‌ها معمولاً حاوی هورمون‌های مصنوعی مثل لوونورژسترول یا لوونورژسترل است. استفاده از قرص اورژانسی در اولین  ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت می‌تواند بارداری را به طور موثر کنترل کند، اما کارایی آن با گذشت زمان کاهش می‌یابد. بر اساس تحقیقات، قرص اورژانسی می‌تواند از ۷۴ تا ۹۵ درصد از بارداری‌های احتمالی را جلوگیری کند، اگر زنان آن را به موقع و با دقت مصرف کنند. با این حال، اهمیت رعایت دقیق دستورات و زمان‌بندی مصرف این قرص‌ها بسیار بالاست تا بهترین نتیجه را به دست آورد.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟

فردی که از پیشگیری از بارداری اورژانسی استفاده می کند، باید با پزشک تماس بگیرد در صورتی که:

• ممکن است باردار باشد.
• تغییر در بو یا رنگ ترشحات واژن خود داشته باشد.
• تب یا لرز غیرقابل توضیح.
• درد شکم یا لگن دارند.
• در حین رابطه جنسی درد داشته باشید.
• خونریزی شدید یا طولانی مدت واژینال داشته باشید.
• قاعدگی خود را ظرف 4 هفته پس از استفاده از روش های پیشگیری از بارداری اورژانسی از دست بدهید.

تجربه شخصی

من یکبار از قرص اورژانسی استفاده کرده‌ام و این تجربه برایم یکی از لحظاتی بود که بسیار استرس‌زا و نگران‌کننده بود. در آن زمان، بعد از وقوع یک رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی، به شدت مضطرب شده بودم. برای اطمینان از اینکه باردار نشوم، تصمیم به استفاده از قرص اورژانسی گرفتم. از آنجایی که این برایم تجربه اول بود، بسیار مضطرب بودم و در ابتدا مواجهه با این تصمیم دشوار بود. اما با مشاوره دوستان و مطالعه اطلاعات مربوطه، تصمیم به مصرف قرص اورژانسی گرفتم. بعد از مصرف، تا برقراری دوره قاعدگی بسیار نگران و مضطرب بودم، اما پس از مدتی دوره قاعدگی منظم آغاز شد و این امر باعث آرامش و اطمینان بیشتری برایم شد. این تجربه برایم نشان داد که در مواقعی که روش‌های دیگری برای جلوگیری از بارداری در دسترس نباشند، قرص اورژانسی یک گزینه اضطراری و کارآمد است که می‌تواند به آرامش و اطمینان افراد در مواجهه با وقایع غیرمنتظره کمک کند.

سخن پایانی

در پایان، می‌توان گفت که قرص اورژانسی یک ابزار اضطراری و موثر برای جلوگیری از بارداری بعد از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت است. با این حال، استفاده از آن باید با دقت و توجه به نکاتی از قبیل موعد مصرف، تداخلات دارویی و عوارض جانبی احتمالی صورت گیرد. همچنین، مشاوره با پزشک و به دنبال آن انتخاب روش‌های ضد بارداری مناسب و منظم برای جلوگیری از بارداری می‌تواند بهترین راه حل باشد. از این رو، در مواقعی که به این روش اضطراری نیاز است، استفاده از قرص اورژانسی به عنوان یک گزینه امن و موثر مطرح می‌شود، اما باید به موارد فوق توجه ویژه‌ای شود تا از استفاده‌ی بهینه و ایمن بتوان بهره‌مند شد.

سوالات متداول

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی یک نوع داروی اضطراری است که برای جلوگیری از بارداری بعد از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت مصرف می‌شود.

 چگونه قرص اورژانسی عمل می‌کند؟

این قرص‌ها با فراهم کردن مقدار بالایی از هورمون‌های مصنوعی، تا حدودی فرآیند تخمک‌گذاری و تخمک‌پاشی را تأخیر می‌دهند که باعث کاهش احتمال بارداری می‌شود.

 چقدر بعد از وقوع رابطه باید قرص اورژانسی مصرف شود؟

 قرص اورژانسی باید در اولین ۷۲ ساعت پس از وقوع رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شود، اما برخی از انواع آن ممکن است تا ۱۲۰ ساعت (یا ۵ روز) پس از وقوع رابطه موثر باشند.

 آیا قرص اورژانسی از پایداری بلندمدت برخوردار است؟

خیر، قرص اورژانسی یک روش اضطراری برای جلوگیری از بارداری است و باید به عنوان یک راه‌حل موقت در نظر گرفته شود. استفاده مداوم از آن به عنوان روش اصلی ضد بارداری توصیه نمی‌شود.

 آیا قرص اورژانسی تاثیری در حالت‌هایی که بارداری قطعی شده باشد، دارد؟

خیر، قرص اورژانسی برای پایان دادن به بارداری موجود مناسب نیست و باید در صورت بارداری مشخص مصرف نشود.

 آیا مصرف قرص اورژانسی عوارض جانبی دارد؟

 بله، مصرف قرص اورژانسی ممکن است باعث تغییرات در دوره قاعدگی، مشکلات معده‌ای، سردرد و دیگر عوارض جانبی شود.

 آیا قرص اورژانسی مناسب برای همه استفاده‌کنندگان است؟

 نه، برخی از افراد ممکن است به دلایلی نظیر حساسیت به مواد موجود در قرص یا برخی از بیماری‌های خاص نتوانند از آن استفاده کنند. قبل از مصرف بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.

 آیا قرص اورژانسی موجب ناباروری می‌شود؟

خیر، استفاده از قرص اورژانسی ناباروری را ناشی از آن نمی‌کند.