خانه وبلاگ

مصرف ویتامین برای افراد دیابتی دغدغه‌ای همیشگی بوده است. چرا که این افراد با توجه به شرایط خاصی که دارند، باید دقت بیشتری در مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی داشته باشند. به ویژه اینکه دیابت و داروهای کنترل کننده آن، می‌تواند بر جذب ویتامین‌ها اثر بگذارد و کمبودهای تغذیه‌ای را به دنبال داشته باشد.

از این رو افراد دیابتی به مصرف برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین D، ویتامین C، ویتامین E و گروه ویتامین‌های B بیشتر نیاز دارند که در این مطلب از وبلاگ دارو دراگ می‌خواهیم به طور مفصل در این باره صحبت کنیم. اگر به دیابت نوع 1 و 2 مبتلا هستید، مطالعه این مطلب از داروخانه آنلاین دارودراگ به طور اکید به شما پیشنهاد می‌شود.

قند خون چیست؟

قند خون، که گلوکز خون نیز نامیده می‌شود، عنصری حیاتی برای بدن است. این ماده از هضم کربوهیدرات‌ها در رژیم غذایی به دست می‌آید و به عنوان منبع اصلی انرژی برای بدن عمل می‌کند. حفظ تعادل قند خون برای سلامتی و عملکرد مناسب ارگان‌های بدن ضروری است.

انسولین هورمونی است که توسط غده پانکراس (لوزالمعده) تولید می‌شود و نقشی کلیدی در تنظیم قند خون دارد و به سلول‌های بدن اجازه می‌دهد تا گلوکز را از خون جذب کنند و از آن به عنوان منبع انرژی استفاده کنند. دیابت در اثر از کار افتادن غده پانکراس و در نتیجه عدم تولید انسولین در بدن اتفاق می‌افتد.

به عبارت دیگر در این شرایط فرآیند گلوکوز رسانی به سلول‌های بدن، مختل شده و به جای اینکه گلوکوز به سلول‌ها انتقال پیدا کند، در خون باقی می‌ماند که به این وضعیت اصطلاحاً قند خون گفته می‌شود.

دیابت ممکن است ریشه ژنتیکی داشته باشد و یا به واسطه ویروس‌هایی که در فرآیند تولید هورمون انسولین اختلال ایجاد میکنند، به وجود بیاید. به طور کلی دو نوع دو نوع دیابت داریم:

1. دیابت نوع یک

این نوع دیابت معمولاً در کودکان و نوجوانان اتفاق می‌افتد و به این صورت است که بدن، فرآیند تولید انسلولین را به طور کامل متوقف کرده و افراد مبتلا به دیابت نوع 1، باید به صورت روزانه انسولین تزریق نمایند.

2. دیابت نوع دو

ابتلا به دیابت نوع دو در افراد بالای 40 سال و افراد دارای سابقه ژنتیکی رایج‌تر است. علاوه بر این افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع دوم هستند.

 در دیابت نوع 2، انسولین به اندازه کافی در بدن تولید نمی‌شود و یا فرآیند گلوکوز رسانی به سلول‌ها به درستی انجام نمی‌شود و در نتیجه بدن نمی‌تواند به درستی از انسولین موجود استفاده نماید و گلوکز در خون انباشته می‌شود.

نوع دیگری از دیابت نیز در دوره بارداری اتفاق می‌افتد که به آن دیابت بارداری گفته می‌شود و در صورتی که درمان نشود، به دیابت نوع 2 تبدیل خواهد شد.

ویتامین های کنترل کننده قند خون کدامند؟

آزمایشات انجام شده بر روی افراد مبتلا به دیابت نشان داده است که این بیماری می‌تواند خطر کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی را افزایش دهد. از این رو لازم است در برنامه غذایی دیابتی‎ها، کمبود ویتامین به شکل دیگری جبران شود و یا در صورت نیاز از مکمل‌های غذایی و مولتی ویتامین‌ها کمک بگیرند.

در این بخش می‌خواهیم لیست کاملی از ویتامین‎هایی که در کنترل قند خون مؤثر هستند در اختیار شما قرار بدهیم.

1. ویتامین D

تحقیقات نشان داده است که این ویتامین نقش کلیدی در تنظیم قند خون و پیشگیری از دیابت نوع 2 دارد. کمبود ویتامین دی با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است و مطالعات نشان داده که افراد مبتلا به دیابت نوع 2، به طور مکرر سطوح پایین‌تری از ویتامین D را در خون خود دارند و مصرف مکمل‌های ویتامین دی می‌تواند به کاهش قند خون ناشتا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.

 افراد دیابتی باید به طور منظم آزمایش ویتامین D بدهند تا از کمبود آن در بدن خود مطلع شوند و در صورت کمبود ویتامین D، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین دی را تجویز کند.

2. ویتامین‌های گروه B

ویتامین‌های گروه B مجموعه‌ای از ویتامین‌های ضروری هستند و به طور خاص، می‌توانند در کنترل دیابت و پیشگیری از عوارض آن کمک کننده باشند.

 

بیشتر بخوانید: قند خون یا دیابت و درمان آن

 

نقش ویتامین‌های B در کنترل قند خون

• ویتامین B1 (تیامین)

این ویتامین به متابولیسم کربوهیدرات‌ها و تبدیل آن‌ها به انرژی کمک می‌کند. کمبود تیامین می‌تواند به افزایش قند خون منجر شود.

• ویتامین B6 (پیریدوکسین)

پیریدوکسین در متابولیسم پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه نقش دارد و به تنظیم قند خون کمک می‌کند.

• ویتامین B7 (بیوتین)

بیوتین در متابولیسم گلوکز و تنظیم قند خون نقش دارد.

• ویتامین B9 (اسید فولیک)

اسید فولیک در ساخت سلول‌های جدید و گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و به پیشگیری از کم‌خونی کمک می‌کند. کم‌خونی به خودی خود می‌تواند کنترل قند خون را دشوارتر کند.

فواید دیگر ویتامین‌های B برای افراد دیابتی

• تقویت سیستم ایمنی

ویتامین‌های B به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت‌ها هستند و باید مصرف ویتامین B را در برنامه غذایی خود جدی بگیرند.

• کاهش خطر بیماری‌های قلبی

ویتامین‌های B سطح هموسیستئین (نوعی اسید آمینه) را در بدن کاهش داده و در نتیجه ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را نیز کمتر می‌کنند. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هستند.

راه‌های دریافت ویتامین‌های B

• غذاهای سرشار از ویتامین B

منابع غذایی غنی از ویتامین‌های B شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات، حبوبات، سبزیجات برگ سبز و آجیل‌ها هستند.

• مکمل‌های ویتامین B

در صورت کمبود ویتامین B، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین B را تجویز کند.

با مصرف کافی ویتامین‌های گروه B، افراد دیابتی می‌توانند به کنترل قند خون خود، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر عوارض دیابت کمک کنند.

3. ویتامین C

ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که فواید متعددی برای سلامتی دارد. نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین سی نقش مؤثری در کنترل دیابت نوع 2 دارد.

تاثیر ویتامین C بر قند خون

• کاهش قند خون

مصرف 500 میلی‌گرم ویتامین C دو بار در روز می‌تواند به طور قابل توجهی سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش دهد.

• افزایش حساسیت به انسولین

این ویتامین می‌تواند افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین کمک کند و نقش ویژه ای در به کنترل قند خون داشته باشد.

فواید دیگر ویتامین C برای افراد دیابتی

• جلوگیری از عوارض دیابت
• ویتامین C به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی، می‌تواند از بروز عوارض دیابت مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، نارسایی کلیوی و رتینوپاتی دیابتی جلوگیری کند.
• تقویت سیستم ایمنی

ویتامین C نقش مؤثری در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد و یک بازدارنده قوی برای ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروسی به شمار می‌آید. از آنجایی که دیابتی‌ها بیشتر در معرض ابتلا به عفونت و ویروس هستند این ویتامین می‌تواند نقش ارزنده ای در تقویت سیستم ایمنی بدن داشته باشد.  

راه‌های دریافت ویتامین C

• غذاهای سرشار از ویتامین C

منابع غذایی غنی از ویتامین C شامل مرکبات (مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت)، کیوی، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی و توت فرنگی هستند.

• مکمل‌های ویتامین C

در صورت کمبود ویتامین C، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین C را تجویز کند.

با مصرف مقادیر کافی ویتامین C، افراد دیابتی می‌توانند علاوه بر کنترل قند خون، از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری نمایند.

4. ویتامین E

ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی و آنتی‌اکسیدان قوی است که فواید متعددی برای سلامتی دارد و  باعث کاهش استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی می شود.

تاثیر ویتامین E بر قند خون

• کنترل قند خون

مطالعات نشان داده است که مصرف ویتامین E می‌تواند به بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.

• کاهش مقاومت به انسولین

ویتامین E می‌تواند به کاهش مقاومت به انسولین کمک کند، که به نوبه خود، به کنترل قند خون کمک می‌کند.

• کاهش کلسترول

ویتامین E به دلیل اینکه یک ویتامین محلول در چربی‌های طبیعی است، باعث کاهش کلسترول در افراد دیابتی می‌شود.

• جلوگیری از آسیب‌های عصبی

ویتامین E می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های عصبی که ممکن است بر اثر بیماری دیابت ایجاد شود، کمک کند.

منابع ویتامین E  

• غذاهای سرشار از ویتامین E

منابع غذایی غنی از ویتامین E شامل روغن‌های گیاهی (مانند روغن آفتابگردان و ذرت)، آجیل‌ها و دانه‌ها، سبزیجات برگ سبز و غلات سبوس‌دار هستند.

• مکمل‌های ویتامین E

مصرف مکمل‌های ویتامین E که در صورت نیاز باید طبق نظر پزشک متخصص مصرف شوند.

افراد دیابتی میتوانند با مصرف کافی ویتامین Eبه کنترل قند خون خود کمک کنند و ضمن کاهش کلسترول، حساسیت به انسولین را افزایش داده و سطوح چربی‌ها را بهبود دهند.

 

بیشتر بخوانید: عرقیات پایین آورنده قند خون

 

اهمیت دقت در مصرف ویتامین‎ها برای افراد دیابتی

در حالی که افراد دیابتی ممکن است با کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن خود مواجه باشند، مصرف بیش از حد آن‌ها نیز می‌تواند خطرناک باشد. به عنوان مثال مصرف بیش از حد ویتامین D می‌تواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کرده و در نهایت منجر به سنگ کلیه شود.

علاوه بر اهمیت مصرف صحیح ویتامین‌ها، توجه به تداخلات احتمالی آن‌ها با داروهای مورد استفاده بیمار نیز ضروری است. به عبارت دیگر برخی ویتامین‌ها و داروها نباید به طور همزمان با یکدیگر مصرف شوند.

مصرف همزمان ویتامین E با داروهای ضد انعقاد خون و داروهای شیمی درمانی می‌تواند خطرناک باشد و مصرف ویتامین C در دوز بالا (بیش از 2000 میلی‌گرم در روز) می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند اسهال و نفخ شود.

انتخاب مولتی ویتامین مناسب برای افراد دیابتی

اگر مبتلا به دیابت هستید و می‌خواهید برای جبران کمبود ویتامین‌های مورد نیاز بدن خود از مولتی ویتامین‌ها کمک بگیرید، توجه داشته باشید که برای انتخاب مولتی ویتامین مناسب افراد دیابتی باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• نوع دیابت

  افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 ممکن است در مصرف ویتامین‌ها، نیازهای متفاوتی داشته باشند.

• داروهای مصرفی

 برخی از داروهای دیابت ممکن است با جذب ویتامین‌ها تداخل داشته باشند.

• سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن

 آزمایش خون می‌تواند به تعیین سطوح ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن و نیاز به مصرف مکمل‌ها کمک کند.

در مجموع توصیه می‌شود قبل از شروع مصرف هر نوع مکمل، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط شما، مولتی ویتامین مناسب را تجویز کرده و دوز صحیح آن را تعیین کند.

نکاتی برای مصرف ویتامین‌ها در افراد دیابتی

• مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی فقط تحت نظر پزشک

قبل از مصرف هرگونه مکمل ویتامین یا مواد معدنی، با پزشک خود مشورت کنید.

• مصرف مکمل‌ها با دوز مناسب

به دوز توصیه شده توسط پزشک برای مصرف مکمل‌ها توجه کنید.

• مصرف مکمل‌ها به همراه غذا

برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی بهتر است با غذا مصرف شوند تا جذب آن‌ها بهتر شود.

• آزمایش خون منظم

به طور منظم آزمایش خون بدهید تا از سطوح ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن خود مطلع شوید.

جمع بندی

در این مطلب درباره ویتامین های کنترل کننده دیابت صحبت کردیم و گفتیم مصرف چه ویتامین هایی برای افراد دارای دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 لازم است. همچنین در مورد منابع هریک از این ویتامین ها صحبت کردیم.

اشاره کردیم که ویتامین‌های D، B، C و E مهمترین ویتامین‌ها برای کنترل قند خون هستند که دیابتی‌ها باید در برنامه غذایی خود داشته باشند. همچنین نکاتی در مورد انتخاب مولتی ویتامین و مکمل‌های مناسب برای افراد دیابتی یادآوری کردیم.

به خاطر داشته باشید که هیچ مکملی نمی‌تواند جایگزین رژیم غذایی سالم و متعادل باشد و برای دریافت بهترین نتیجه، باید در کنار مصرف مولتی ویتامین، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را دنبال کنید.

امیدواریم مطالعه این مطلب اطلاعات مفیدی درباره ویتامین‌های کنترل کننده قند خون در اختیار شما قرار داده باشد. در صورتی که همچنان در این زمینه با سوالی رو به رو هستید، می‌توانید سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها مطرح نمایید تا در اولین فرصت پزشک متخصص به سوال شما پاسخ دهد.

سوالات متداول

ویتامین‌های کنترل کننده دیابت کدامند؟

ویتامین‌های D و C و E و گروه ویتامین‌های B در کنترل دیابت نوع 1 و 2 کمک کننده هستند.