بهترین رژیم غذایی برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید کدام است؟

تیروئید یکی از مهم‌ترین غده‌های بدن است که رشد، ترمیم سلول‌ها و تنظیم متابولیسم را بر عهده دارد. وقتی تیروئید به اندازه کافی در بدن تولید نشود، یکی از تبعات آن بیماری کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم است. کم‌کاری تیروئید زندگی ۱ تا ۲٪ مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و زنان ۱۰ برابر بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. خبر خوب این است که با رژیم غذایی سالم و مقوی می‌توان به جنگ با کم‌کاری تیروئید رفت و علائمی مانند خستگی، ریزش مو، افزایش وزن، احساس سرما و خلق پایین را کنترل کرد. اما بهترین برنامه رژیم غذایی کم‌کاری تیروئید چیست؟ افراد مبتلا به هیپوتیروئیدیسم به چه موادی نیاز دارند و از خوردن چه غذاهایی باید بپرهیزند؟ برا سردرآوردن از سازوکار کم‌کاری تیروئید و برنامه‌ریزی برای رژیم غذایی مناسب با دارودراگ همراه باشید.

کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسیم چیست؟

غده تیروئید یک غده کوچک درون‌ریز پروانه‌ای شکل است که زیر گلو قرار دارد. در این غده هورمون‌های تیروئید که تقریبا روی تمام سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارند تولید و ذخیره می‌شوند. غده تیروئید پس از دریافت سیگنال‌های تحریک تیروئید (TSH) از غده فیپوفیز، هورمون‌های تیروئید را در جریان خون آزاد می‌کند. اما گاهی علی‌رغم وجود مقدار زیادی TSH بدن، غده تیروئید هورمون‌های خود را آزاد نمی‌کند. به این بیماری کم‌کاری تیروئید اولیه گفته می‌شود که متداول‌ترین نوع کم‌کاری تیروئید است. تقریباً ۹۰٪ کم‌کاری تیروئید اولیه ناشی از هاشیموتو تیروئیدیدت می‌باشد. هاشیموتو، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند.

سایر دلایل کم‌کاری تیروئید در بدن کمبود ید، اختلال ژنتیکی، مصرف برخی داروها و برداشتن بخشی از تیروئید در جراحی است. زمانی که غده تیروئید به علت اختلال، به اندازه کافی TSH دریافت نمی‌کند، کم‌کاری تیروئید ثانویه رخ می‌دهد.

هورمون تیروئید بسیار مهم است. چون به کنترل رشد، ترمیم سلول و متابولیسم کمک می‌کند. متابولیسم بر دمای بدن و میزان سوختن کالری تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، معمولاً احساس سرما و خستگی می‌کنند و اغلب نمی‌توانند افزایش وزن را کنترل کنند. خوشبختانه رژیم‌های لاغری بسیاری برای کم‌کاری تیروئید وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توانید وزن خود را کاهش دهید. اما فراموش نکنید غذا به تنهایی نمی‌تواند درمانی برای کم‌کاری تیروئید باشد. ترکیبی از مواد مغذی و دارو عملکرد تیروئید را بازیابی کرده و علائم بیماری را به حداقل می‌رساند.

مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی کم‌کاری تیروئید

مواد مغذی برای سلامت غده تیروئید:

ید

ید یک ماده معدنی ضروری است که برای تولید هورمون‌های تیروئیدی مورد نیاز است. بنابراین، کمبود یود در رژیم غذایی افراد را در معرض ابتلا به کم‌کاری تیروئید قرار می‌دهد. اگر کمبود ید دارید، نمک یددار به وعده‌های غذایی خود بیفزایید یا از مواد غذایی سرشار از ید مانند جلبک دریایی، ماهی، لبنیات و تخم‌ مرغ بیشتر استفاده کنید. نیازی به مصرف مکمل‌های ید نیست. زیرا می‌توانید مقدار زیادی از ید مورد نیاز خود را از رژیم غذایی دریافت کنید. توجه کنید که مصرف بیش از حد ید به غده تیروئید شما آسیب می‌رساند، بنابراین زیاده‌روی نکنید.

سلنیوم

سلنیوم به فعال‌سازی هورمون‌های تیروئید کمک می‌کند. این ماده معدنی ضروری، خاصیت آنتی‌اکسیدانی هم دارد. با افزودن آجیل برزیلی، تن ماهی، ساردین، تخم مرغ  و حبوبات به رژیم غذایی، می‌توانید سلنیوم مورد نیاز بدن خود را تا‌ٔمین کنید.

زینک

روی (زینک) عملکردی مانند سلنیوم دارد. علاوه‌بر آن، روی به تنظیم TSH بدن کمک می‌کند. از آن‌جایی که روی در مواد غذایی کشورهای پیشرفته به‌وفور وجود دارد، کمبود روی در این کشورها نادر است. اگر به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستید، باید غذاهای حاوی روی مانند صدف، گوشت گاو و مرغ مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: از سیر تا پیاز قرص لاغری و معرفی چند برند معروف قرص لاغری در ایران

مواد مضر در رژیم غذایی افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید

گواترژن‌‌ها از جمله ترکیباتی هستند که در عملکرد طبیعی غده تیروئید تداخل ایجاد می‌کنند. مواد خوراکی که حتی فکرش را هم نمی‌کنید جز گواترژن‌ها محسوب می‌شوند. مثلاً:

مواد غذایی برپایه سویا: توفو، تمپه، لوبیای ادامامه و...

سبزیجات خاص: کلم، کلم بروکلی، کلم پیچ، گل کلم، اسفناج و...

میوه‌ها و گیاهان نشاسته‌ای: سیب‌زمینی شیرین‌، هلو، توت فرنگی و...

آجیل و دانه‌ها: ارزن، آجیل کاج، بادام زمینی و...

افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید چه غذاهایی را نباید بخورند؟

اگر کم‌کاری تیروئید دارید، خوشبختانه لازم نیست بسیاری از غذاها را نخورید. حتی مواد غذایی حاوی گواترژن هم باید به صورت ایده‌آل پخته و به میزان متوسط خورده شوند. باید از خوردن غذاهای بسیار فرآوری‌شده پرهیز کنید. چون مقدار زیادی کالری دارند و به‌راحتی باعث افزایش وزن شما می‌شوند.

فهرستی از غذاها و مکمل‌هایی که در دوران کم‌کاری تیروئید باید از مصرف آن‌ها بپرهیزید:

• ارزن: انواع مختلف
• غذاهای کاملاً فرآوری شده: هات داگ، کیک، کلوچه و غیره
• مکمل‌ها: مصرف کافی سلنیوم و ید برای سلامت تیروئید ضروری است. اما مصرف بیش از حد هر یک از آن‌ها ممکن است باعث آسیب شود.
• میوه‌های خاص: هلو، گلابی و توت فرنگی
• نوشیدنی‌ها: قهوه، چای سبز و الکل (این نوشیدنی‌ها ممکن است غده تیروئید شما را تحریک کنند.)

بهترین غذاها برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید

گزینه‌های غذایی زیادی برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید وجود دارد. از جمله:

• تخم مرغ: تخم مرغ غذای کاملی است. چون مقدار زیادی ید و سلنیوم در زرده و پروتئین در سفیده آن وجود دارد.
• گوشت: تمام گوشت‌ها از جمله گوشت بره، گوشت گاو، مرغ و...
• ماهی: همه غذاهای دریایی، از جمله ماهی قزل آلا، ماهی تن، گل ماهی، میگو و...
• سبزیجات: اکثر سبزیجات اگر به میزان مناسب پخته شوند
• میوه‌ها: توت، موز، پرتقال، گوجه فرنگی و غیره
• دانه‌ها به خصوص دانه‌های بدون گلوتن: برنج، گندم سیاه، کینوا، دانه‌ چیا و تخم کتان
• لبنیات: کلیه محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر، ماست و...
• نوشیدنی‌ها: آب و سایر نوشیدنی‌های غیر کافئین دار

افرادی که به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند، باید رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه و گوشت بدون چربی داشته باشند. چون کالری کمی دارند و احساس سیری می‌دهند و ممکن است از افزایش وزن جلوگیری کنند.

برنامه غذایی ویژه کم‌کاری تیروئید برای کاهش وزن

رژیم غذایی سالم و متنوع نه تنها علائمی مثل خستگی، احساس سرما و بی‌حوصلگی را کاهش می‌دهد بلکه در کنترل وزن هم مؤثر است. مطمئن شوید که ۱ تا ۲ ساعت پیش از اولین وعده غذایی، داروهای تیروئید خود را مصرف کرده‌اید. چون مواد مغذی همچون فیبر، کلسیم و آهن، جذب داروهای تیروئید را متوقف می‌کنند.

برنامه غذایی هفتگی برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید

شنبه

• صبحانه: نان تست با تخم مرغ
• ناهار: سالاد مرغ با ۲ تا ۳ عدد آجیل برزیلی
• شام: مرغ و سبزیجات تفت داده شده همراه با برنج

بیشتر بخوانید: تفاوت مکمل دارویی و مکمل غذایی در چیست؟

یکشنبه

• صبحانه: بلغور جو دوسر با ۴/۱ فنجان (۳۱ گرم) توت
• ناهار: سالاد سالمون کبابی گریل شده
• شام: ماهی پخته شده با لیمو، آویشن و فلفل سیاه که همراه با سبزیجات بخارپز سرو می‌شود

دوشنبه

• صبحانه: نان تست با تخم مرغ
• ناهار: باقی‌مانده شام دیشب
• شام: میگو با سالاد کینوا

سه‌شنبه

• صبحانه: پودینگ چیا- ۲ قاشق غذاخوری (۲۸ گرم) دانه چیا، ۱ فنجان (۲۴۰ میلی‌لیتر) ماست یونانی، ۲/۱ قاشق چای‌خوری عصاره وانیل و میوه‌های خرد شده به انتخاب شما
• ناهار: باقی‌مانده شام دیشب
• شام: گوشت بره تفت داده شده با سبزیجات بخارپز

چهارشنبه

• صبحانه: اسموتی موز و توت
• ناهار: ساندویچ سالاد مرغ
• شام: فاهیتای گوشت و فلفل دلمه‌ای

پنج‌شنبه

• صبحانه: فریتاتای تخم مرغ، قارچ و کدوسبز
• ناهار: ماهی تن و سالاد تخم مرغ آبپز
• شام: پیتزای مدیترانه‌ای خانگی با رب گوجه فرنگی، زیتون و پنیر فتا

جمعه

• صبحانه: املت سبزیجات
• ناهار: سالاد کینوا همراه با سبزیجات سبز و مغز آجیل
• شام: استیک گریل‌شده همراه سالاد

حرف آخر

اگر علائم بیماری کم‌کاری تیروئید مثل خستگی، وزن زیاد و سرما شما را خسته کرده خوشبختانه تا حد زیادی با داشتن یک رژیم غذایی می‌توانید این علائم را کاهش دهید و عملکرد تیروئید خود را بهبود دهید. همچنین پیروی از یک رژیم غذایی مقوی به شما در کنترل وزن کمک می‌کند. اما فراموش نکنید که درمان قطعی کم‌کاری تیروئید با رژیم و برنامه غذایی ممکن نیست. کم‌کاری تیروئید مانند هر بیماری دیگری نیازمند درمان تخصصی و صبر و حوصله می‌باشد. بنابراین به پزشک خود اعتماد کنید و داروهایتان را به موقع مصرف کنید.

شما می‌توانید انواع محصولات تقویت سیستم ایمنی را به صورت آنلاین از داروخانه آنلاین دارودراگ خریداری و درب منزل تحویل بگیرید.