خانه وبلاگ

 تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد، کمبود ویتامین‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها را ایجاد کند. ویتامین‌ها، نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی سیستم ایمنی دارند. کمبود حتی یک ویتامین می‌تواند منجر به کاهش عملکرد سیستم ایمنی شود و بدن را به عفونت‌ها و ویروس‌ها مستعدتر کند. با توجه به اینکه ویتامین‌ها نقش اساسی در عملکرد سیستم ایمنی ایفا می‌کنند، تأمین میزان کافی این مواد مغذی از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌های ویتامینی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کرده و احتمال ابتلا به عفونت‌ها را کاهش دهد. در این مقاله از داروخانه آنلاین دارودراگ به بررسی نقش مهم ویتامین‌ها در سلامتی سیستم ایمنی و ارتباط آن با افزایش ابتلا به عفونت‌ها می‌پردازیم.

کمبود کدام ویتامین باعث افزایش ابتلا به عفونت می شود؟ 

کمبود ویتامین D و افزایش ابتلا به عفونت

کمبود ویتامین D می‌تواند به طور قابل توجهی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و احتمال ابتلا به عفونت‌ها را افزایش دهد. ویتامین D نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد و به عنوان یک مهارکننده طبیعی التهاب نیز عمل می‌کند. علاوه بر این، ویتامین D تأثیر مستقیمی بر برخی از سلول‌های سیستم ایمنی دارد، از جمله سلول‌های نیروزی و تی‌سلول‌ها که نقش بسیار مهمی در مبارزه با عفونت‌ها دارند.

براساس یک گزارش از تحقیقات غذایی و تغذیه، نزدیک به ۴۱.۶ درصد از آمریکایی‌ها کمبود ویتامین D دارند. مطالعات طولانی‌ مدت نشان داده است که ارتباط معناداری بین مصرف کم ویتامین D و ابتلا به بیماری‌های التهابی وجود دارد. همچنین، افزایش ویتامین D می‌تواند باعث کاهش التهاب در بدن شود. گزارش‌های دیگری نشان داده‌اند که ویتامین D مسئول مهار التهاب است و رویدادهای مولکولی خاصی را که در این موضوع دخیل هستند، تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بدن معمولاً ویتامین D را از طریق تابش نور خورشید تولید می‌کند، اما در شرایطی مانند کمبود نور خورشید، نا کافی بودن رژیم غذایی از این ویتامین و یا اشکال مختلفی از بیماری‌ها ممکن است تولید آن را کاهش دهد. بنابراین، کمبود ویتامین D می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بدن را در مقابل عفونت‌ها حساس‌تر کند. در نتیجه، تأمین مقدار کافی ویتامین D از طریق مکمل‌های ویتامینی یا مصرف مواد غذایی غنی این ویتامین می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلا به عفونت‌ها کمک کند. بهترین منابع غذایی ویتامین D عبارتند از:

• ماهی
• زرده تخم مرغ
• گوشت‌ها و غذاهای حاوی ویتامین D، از جمله شیر.

در جدول زیر مقدار مورد نیاز مصرف روزانه ویتامین D برای افراد در سنین مختلف آمده است:

سن	مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین D
بدو تولد تا 12 ماهگی	10 میکروگرم (400 IU)
کودکان 1 تا 13 سال	15 میکروگرم (600 IU)
نوجوانان 14 تا 18 سال	15 میکروگرم (600 IU)
بزرگسالان 19 تا 70 سال	15 میکروگرم (600 IU)
بالای 71 سال	20 میکروگرم (800 IU)
خانم‌های باردار و شیرده	15 میکروگرم (600 IU)

حداکثر مقدار مجاز ویتامین D برای بزرگسالان بالای ۱۹ سال روزانه 100 میکروگرم (4000 IU) است. به عبارت دیگر، مصرف بیش از این مقدار ممکن است مضر باشد و باید از آن پرهیز شود.

کمبود ویتامین A و افزایش ابتلا به عفونت

وزارت بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های بهداشت بین‌ المللی ویتامین A را به عنوان یکی از ویتامین‌های اساسی و مهم برای حفظ سلامتی سیستم ایمنی بدن تأیید کرده‌اند. کمبود ویتامین A به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم دسترسی به مواد غذایی غنی این ویتامین، بسیار رایج است. به‌ویژه کودکان خردسال و زنان باردار از جمله گروه‌های آسیب‌ پذیری هستند که ممکن است دچار کمبود ویتامین A شوند، که این موضوع می‌تواند منجر به افزایش احتمال بروز عفونت‌های مختلف در بدن آنان شود.

کمبود ویتامین A می‌تواند باعث کاهش تولید سلول‌های سیستم ایمنی و عدم عملکرد بهینه آنها شود، که در نتیجه بدن نسبت به عفونت‌ها حساس‌تر می‌شود و احتمال ابتلا به بیماری‌ها افزایش می‌یابد. بنابراین، افرادی که با کمبود ویتامین A مواجه هستند، ممکن است به طور عمومی از عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف زودتر و شدیدتر مبتلا شوند.

بهترین منابع غنی از ویتامین A شامل:

• هویج
• کلم بروکلی
• خرما، خیار، گوجه
• تخم مرغ
• اسفناج
• و انواع مختلفی از برگ سبزیجات دیگر است.

 

بیشتر بخوانید: کمبود چه ویتامینی باعث وزوز گوش می‌شود؟

 

در جدول زیر می‌توانید مقدار مورد نیاز مصرف روزانه ویتامین A را ببینید:

سن	مقدار مورد نیاز مصرف روزانه ویتامین A
از بدو تولد تا 6 ماهگی	400 میکروگرم
از 7 تا 12 ماهگی	500 میکروگرم
کودکان 1 تا 3 سال	300 میکروگرم
کودکان 4 تا 8 سال	400 میکروگرم
کودکان 9 تا 13 سال	600 میکروگرم
نوجوانان 14 تا 18 سال	پسران 900 میکروگرم دختران 700 میکروگرم
بالای 19 سال	مردان 900 میکروگرم زنان 700 میکروگرم
زنان باردار (بالای 18 سال)	770 میکروگرم
زنان شیرده (بالای 18 سال)	1300 میکروگرم

کمبود ویتامین B و افزایش ابتلا به عفونت

کمبود ویتامین B می‌تواند تأثیر بسیار مهمی بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد و احتمال ابتلا به عفونت‌ها را افزایش دهد. ویتامین‌های گروه B، شامل ویتامین B6، نقش اساسی در عملکرد بهینه سیستم ایمنی دارند. این ویتامین‌ها در تقویت سیستم ایمنی و کنترل واکنش‌های التهابی مؤثر هستند. افرادی که با کمبود ویتامین B6 روبه‌رو هستند، ممکن است دچار افزایش پروتئین‌های واکنش ‌پذیر C (C-reactive protein) شوند. این پروتئین‌ها، به عنوان یکی از اجزای ایجاد‌ کننده التهاب در بدن، در بیماری‌هایی همچون آرتریت روماتوئید به طور ویژه فعال می‌شوند و می‌توانند باعث افزایش التهابات شوند.

کمبود ویتامین B6 می‌تواند باعث کاهش تولید آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های سیستم ایمنی شود، که این موضوع می‌تواند باعث افزایش حساسیت بدن نسبت به عفونت‌ها و بیماری‌ها گردد. به‌علاوه، ویتامین B12 و فولیک اسیدB9  نیز برای حفظ سیستم ایمنی بدن بسیار اساسی هستند و کمبود آنها می‌تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها شود. برای کاهش التهاب و افزایش ویتامین B6، سعی کنید مصرف غذاهای سرشار از ویتامین B6 از جمله:

• انواع کلم
• فلفل دلمه
• قارچ
• طالبی
• ماهی تن
• مرغ

تحقیقات در ایتالیا نشان داده که حتی مصرف کمی از اسید فولیک، که یک نوع ویتامین B است، به صورت روزانه و در یک دوره کوتاه، می‌تواند به طرز چشمگیری التهاب را کاهش دهد. بنابراین، توصیه می‌شود که مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین و دیگر مواد مغذی را افزایش داده و آنها را بیشتر از قبل در رژیم غذایی خود مصرف کنید. این اقدام می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به عفونت‌ها را کاهش دهد. منابع غذایی فولات عبارتند از:

• نخود سیاه چشم
• برگ سبزیجات سبز تیره
• مارچوبه
• جگر

کمبود ویتامین C و افزایش ابتلا به عفونت

ویتامین C، یا آسکوربیک اسید، در بدن انسان‌ها به‌ صورت محلول در آب وجود دارد. این ویتامین برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی بسیار حائز اهمیت است. ویتامین C یکی از مهم‌ترین نیازهای حیاتی انسان است و کمبود آن می‌تواند به افزایش ابتلا به عفونت‌ها منجر شود. در صورتی که مقدار کافی از این ویتامین در بدن وجود نداشته باشد، سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌شود و بدن دچار آسیب ‌پذیری به بیماری‌ها و عفونت‌های مختلف خواهد شد. بنابراین، توجه به تامین مقدار کافی از ویتامین C از اهمیت بسیاری برخوردار است تا بدن بتواند علیه عفونت‌ها مقاومت نشان دهد و سلامتی عمومی حفظ شود.

اگر در بدن انسان‌ها ویتامین C کافی وجود نداشته و نیاز به این ویتامین تامین نشود، بدن ممکن است به مرور زمان ضعیف شود و در نهایت ممکن است در عرض 3 تا 4 ماه فرد جان خود را از دست بدهد. بنابراین، وجود این ویتامین در بدن بسیار حیاتی است و سلامتی عمومی بدن و حتی سلامتی اندام‌ها به آن وابسته است. به همین دلیل، ویتامین C باعث می‌شود هیچ‌ گونه ویروسی نتواند شما را به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا مبتلا کند. بهترین منابع غنی از ویتامین C شامل موارد زیر است:

• مرکبات
• فلفل قرمز
• کیوی
• توت فرنگی
• کلم بروکلی
• طالبی
• گوجه فرنگی
• سیب زمینی

 

بیشتر بخوانید: کمبود کدام ویتامین باعث افزایش احتمال سرطان می‌شود؟

 

کمبود ویتامین E و افزایش ابتلا به عفونت

ویتامین E یکی از ویتامین‌های آنتی اکسیدان است که خواص کاهنده‌ی التهاب را دارا می‌باشد. یک تحقیق منتشر شده در سال ۲۰۱۵، در مجله اروپایی "تغذیه بالینی" نشان داده است که ویتامین E دارای خواص ضد التهابی است و مصرف مکمل‌های ویتامین E می‌تواند برای افرادی که با شرایط و بیماری‌های التهابی مواجه هستند، مفید باشد. این ویتامین با کاهش استرس اکسیداتیو و حفظ سلامتی غشاء سلولی، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و تأثیر مستقیمی بر فعالیت سلول‌های سیستم ایمنی مانند لنفوسیت‌ها و ماکروفاژ‌ها دارد. به طور کلی، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین E و یا مکمل‌های مرتبط می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از ابتلا به عفونت‌ها جلوگیری نماید. ویتامین E به طور طبیعی در موارد زیر موجود است:

• مغزها و دانه‌ها: بادام، بادام زمینی، فندق،گردو، کشمش
• روغن‌های گیاهی: روغن آفتابگردان، روغن جوانه گندم، روغن زیتون، روغن سویا و روغن ذرت
• سبزیجات: اسفناج، کلم، کلم بروکلی، جعفری و کلم قرمز

کمبود ویتامین K و افزایش ابتلا به عفونت

یک گزارش در مجله Metabolism، ویتامین K را مورد بررسی قرار داده است که نویسنده آن مطرح می‌کند که مصرف این ویتامین می‌تواند تأثیرات مثبتی برای سلامتی بدن داشته باشد. ویتامین K از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا:

1. کاهش نشانگرهای التهابی: مطالعات نشان داده است که مصرف ویتامین K می‌تواند نشانگرهای التهابی را در بدن کاهش داده و فرآیندهای التهابی را مهار کند.
2. حمایت از لخته شدن خون: ویتامین K نقش مهمی در فعال‌ سازی پروتئین‌هایی دارد که در فرآیند لخته شدن خون و نگهداری سلامت عروق خونی موثر هستند.
3. محافظت از سلامت استخوان: ویتامین Kمی‌تواند از پوکی استخوان‌ها و بروز بیماری‌های مرتبط با آنها جلوگیری کند.

با توجه به اهمیت ویتامین K برای سلامتی استخوان، توصیه می‌شود که مردان بزرگسال روزانه حداقل ۱۲۰ میکروگرم و زنان بالای ۱۹ سال یا بارداران و زنان شیرده حداقل ۹۰ میکروگرم از این ویتامین را مصرف کنند. این مقادیر به ‌صورت مکمل یا از طریق رژیم غذایی متنوع و به میزان کافی تأمین شوند. برای کودکان و نوزادان، مقادیر مصرفی از ویتامین K کمتر است و باید به توصیه پزشک مراجعه شود. ویتامین K به دو نوع K1 و K2 تقسیم می‌شود.

ویتامین K1 در برگ سبزیجات مانند کلم، اسفناج، کلم بروکلی، و کاهو یافت می‌شود.

ویتامین K2 در موادی مانند مرغ، جگر، و تخم مرغ موجود است.

کمبود روی و زینک و افزایش ابتلا به عفونت

روی یک ماده معدنی است که معمولا به مکمل‌ها و سایر محصولات مراقبتی مانند قرص‌های مکیدنی رفع گلو درد افزوده می‌شود تا سیستم ایمنی را تقویت کند، زیرا روی برای عملکرد سیستم ایمنی ضروری است. این عنصر معدنی برای رشد و اتصال سلول‌های سیستم ایمنی بسیار مفید است و نقش مهمی را در واکنش التهابی ایفا می‌کند. همچنین، روی از لایه حفاظتی بافت‌های بدن محافظت می‌کند و از ورود عوامل بیماری زای خارجی جلوگیری می‌کند.

کمبود این ماده مغذی به شکل قابل ملاحظه‌ای بر توانایی عملکرد مناسب سیستم ایمنی اثر می‌گذارد و منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها از جمله ذات الریه می‌شود. بنابر تحقیقات، ۱۶ درصد از تمام عفونت‌های تنفسی شدید در سرتاسر جهان به دلیل کمبود روی بوده است. کمبود روی حدود ۲ میلیارد نفر از جمعیت جهان را درگیر کرده است و در افراد مسن تر، شایع‌تر است. در واقع تا ۳۰ درصد افراد مسن دچار کمبود این ماده مغذی هستند. همچنین، مکمل زینک به کاهش دوره سرماخوردگی معمولی کمک می‌کند. به علاوه، روی بر ضد ویروس‌ها فعالیت می‌کند. منابع غذایی حاوی زینک و روی عبارت است از:

• مرغ حاوی زینک
• بوقلمون سرشار از زینک (روی) گوشت بوقلمون پروتئین زیادی دارد و سیر کننده است.
• قارچ حاوی زینک
• اسفناج حاوی زینک
• ماست حاوی زینک
• برنج قهوه‌ای (پخته) حاوی زینک
• نخود غنی از زینک
• گوشت و صدف سرشار از روی
• سیر از منابع غنی روی
• آجیل حاوی زینک

 

بیشتر بخوانید: مصرف زیاد چه ویتامینی باعث ریزش مو می‌شود؟

 

سخن پایانی

بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که کمبود ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی مهم، می‌تواند به شدت بر سلامتی سیستم ایمنی بدن تأثیرگذار باشد و باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف گردد. برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی بدن، اهمیت مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو، توصیه می‌شود که با مصرف یک رژیم غذایی متنوع و متعادل و اطمینان از دریافت مقادیر کافی از این ویتامین‌ها و در صورت نیاز، مکمل‌ها، می‌توان به حفظ سطح سلامتی و کاهش ریسک بیماری‌های عفونی کمک کند.

سوالات متداول

چگونه می‌ توانم از کمبود ویتامین‌ها جلوگیری کنم؟

برای جلوگیری از کمبود ویتامین‌ها، می‌توانید از یک رژیم غذایی متنوع و متعادل استفاده کنید که حاوی انواع مختلف مواد غذایی و ویتامین‌ها باشد. همچنین، مصرف مکمل‌های ویتامینی در صورت نیاز و با مشورت پزشک نیز می‌تواند مفید باشد.

آیا مصرف مکمل‌های ویتامینی می‌ تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند؟

بله، مصرف مکمل‌های ویتامینی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند، اما باید به اندازه‌ای مصرف شوند که مناسب با نیاز بدن باشد و از مصرف اضافی آنها بپرهیزید.

چه علائم و نشانه ‌هایی برای کمبود ویتامین‌ها وجود دارد؟

علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین‌ها ممکن است شامل خستگی، ضعف عمومی، افت انرژی، تغییرات در پوست و مو، ضعف عضلات، اختلالات گوارشی، آسیب‌پذیری بیشتر در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها، و کاهش سیستم ایمنی باشد.

چه منابع غذایی برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن پیشنهاد می‌شود؟

منابع غذایی مختلفی برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن وجود دارد، از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و مواد غذایی حاوی پروتئین.