کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت می شود؟
ایجاد لکههای پوستی از رایجترین مشکلات پوستی است که بیشتر افراد مخصوصا با بالا رفتن سن یا تغییرات هورمونی و یا قرارگیری در معرض آفتاب آن را تجربه میکنند. با این وجود به نظر میرسد که این لکها برای بسیاری چندان هم عادی نیستند و به همین دلیل هم سالها هزاران کرم درمانی و روشهای پزشکی برای درمان آن به بازار میآیند. اما جالب است بدانید که کمبود ویتامینها هم میتواند در ایجاد یا بدتر شدن لکههای پوستی نقش داشته باشد. در ادامه در مقاله داروخانه آنلاین دارو دراگ مفصل در مورد این ویتامینها توضیح میدهیم.
تاثیر ویتامین B12 روی لکههای پوستی
ویتامین B12 نقش مهمی در سنتز DNA ایفا میکند و کمبود آن میتواند تاثیرات بسیار زیادی از بدن داشته باشد، از علایم و بیماریهای عصبی و پوستی گرفته تا موارد گوارشی و قلبی عروقی. این اختلالات به وجود آمده در اثر کمبود ویتامین B12 ممکن است در همه سنین رخ دهد و اولین بار در سال ۱۹۴۴ بود که بین ایجاد شایعات پوستی و کمبود ویتامین ب۱۲ ارتباطاتی مشاهده شد. موارد زیر ممکن است در اثر کمبود ویتامین ب۱۲ در پوست رخ دهد که البته فرد به فرد و در شرایط مختلف ممکن است متفاوت باشد:
- هایپرپیگمنتاسیون پوست
- ویتیلیگو
- استوماتیت گوشه یا همان ایجاد ترک یا تاولها در اطراف دهان و روی لبها
تحقیقات جامعی در کالج پزشکان خانواده کانادا روی این موضوع انجام شده است و نشان میدهد که که کمبود این ویتامین میتواند منجر به افزایش بیش از حد سنتز ملانین شود که همین موضوع هم ممکن است لکهای پوستی را ایجاد کند. نکته این جاست که افراد با پوست تیرهتر بیشتر در معرض چنین عوارضی بوده و چنین لکههایی در آنها شایعتر است.
ویتامین B9 یا فولیک اسید
ویتامین B9 که فولات یا اسید فولیک نیز نامیده میشود، یک ماده مغذی مهم برای پوست و بدن شما است. فولات به تولید گلبولهای قرمز خون کمک میکند و همچنین باعث رشد سلولهای سالم پوست میشود. در صورت کمبود فولات، از دست دادن رنگدانه در پوست شما میتواند رخ دهد و همچنین خطر کم خونی ناشی از کمبود فولات را افزایش میدهد که منجر به رنگ پریدگی پوست میشود. در چنین شرایطی ممکن است لکههای سفید رنگ یا کمرنگ شده را روی پوست خود مشاهده کنید که سبب دو رنگ شدن پوست میشود و ممکن است برای بسیاری خوشایند نباشد. البته این تنها مشکل کمبود فولیک اسید نیست. از شایعترین مشکلاتی که ممکن است در اثر کم خونی رخ دهد ایجاد لکههای پوستی یا جوشهای مختلف است که جای آنها هم روی پوست باقی میماند. خوشبختانه منابع زیادی برای مصرف منابع کافی ویتامین B9 وجود دارد و میزان مصرف مورد نیاز آن در طول روز هم تنها حدود ۴۰۰ میکروگرم است. برای جبران کمبود B9 در بدن میتوانید از موارد زیر استفاده کنید:
- سبزیجات با برگ های تیره
- آب میوههای غنی شده
- غلات کامل
- لوبیا
- تخمه آفتابگردان
ویتامین دی و لکهای پوستی
ویتامین دی از جمله ویتامینهایی است که عملکردهای بسیاری در بدن دارد و بین همه ویتامینهای این لیست، کمبود آن از همه شایعتر است. این ویتامین حیاتی در عوامل مختلفی همچون رشد و متابولیسم بدن و حفظ عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک میکند. کمبود ویتامین دی در افراد با پوستهای تیره بیشتر تاثیر میگذارد و میتواند مشکلات پوستی مختلفی را به وجود بیاورد. به طور مثال مطالعهای که اخیرا در دانشگاه استنفورد انجام شد، نشان داد که حدود 40 درصد از دانشجویانی که با شکایت از آکنه به متخصصان پزشکی مراجعه کردند، همزمان از کمبود ویتامین D نیز رنج میبردند. جالب اینجاست که این تاثیر دو طرفه است، یعنی سطوح اسید گلایکولیک و سبوم بالای ترشح شده میتواند تولید ویتامین دی در بدن را مختل کند. علاوه بر جوش، خاکستری به نظر رسیدن پوست و حلقههای تیره دور چشم در کنار لکهای پوستی از عوارض ناشی از کمبود ویتامین دی در بدن هستند. برای داشتن پوستی شفاف و صاف، داشتن سطوح کافی ویتامین دی بسیار ضروری است که برای آن میتوانید از راه حلهای زیر کمک بگیرید:
- آفتاب بگیرید: حداقل ۱۵ دقیقه در روز یا در تعطیلات آخر هفته سعی کنید کمی خود را در معرض آفتاب قرار دهید، چرا که آفتاب بهترین منبع برای جذب ویتامین دی کافی از طریق پوست است.
- مکمل روغن ماهی بخورید: این مکمل میتوانید تا ۳۰ الی ۵۰ درصد نیاز روزانه انسان به ویتامین دی را تامین کند چا که حاوی روغن کبد ماهی است و از مقادیر بالای امگا ۳ بهره میبرد.
- ماهی سالمون و کنسرو تن ماهی بخورید: اگر علاقه به مصرف قرصهای مکمل ندارید، میتوانید از راه طبیعی وارد شوید و ماهیهای حاوی چربیهای مفید را در رژیم غذایی خود جای دهید.
- از مواد غذایی غذایی غنی شده با ویتامین دی استفاده کنید: با توجه به شایع بودن کمبود ویتامین D، بسیاری از مواد غذایی مانند آبمیوه، شیر یا غلات صبحانه غنی شده با این ویتامین در بازار وجود دارد که میتوانید از آنها بهره ببرید.
دقت کنید که سرخود به مصرف بیش از حد منابع حاوی ویتامین دی یا خوردن مکملهای این ویتامین روی نیاورید و اول با دادن آزمایش از کمبود آن اطمینان حاصل کنید. شاید برایتان جالب باشد بدانید مصرف بیش از حد ویتامین دی خود میتواند مشکلاتی مانند بیرون ریختن پوست و جوش زدن را به همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین داروها برای از بین بردن لک صورت
ویتامین A و تاثیر کمبود آن در مشکلات پوستی
ویتامین A یک ویتامین بسیار ضروری برای بازسازی سلولهای پوستی، کاهش تولید سبوم و حمایت از سیستم ایمنی است که این مورد آخر هم به نوبه خود میتواند در وضعیت پوست موثر واقع شود. البته که صرف ویتامین A با بقیه ویتامینها کمی متفاوت است، به طوری که مقادیر بالای مصرف آن میتواند سمی باشد. از مهمترین نشانههای کمبود ویتامین A میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوست خشک و خشن
- خشکی چشم
- افزایش حساسیت به عفونت
- آکنه و جوش
- بهبود ضعیف و کند زخمها
عوامل مختلفی در کمبود ویتامین A نقش دارند که از مهمترین آنها میتوان به مشکلات گوارشی، عدم مصف غذاهای غنی از این ویتامین، عوامل ژنتیکی و مصرف الکل اشاره کرد. در هر صورت یک نکته جذاب در مورد ویتامین A حضور فعال آن در بسیاری از کرمها و محصولات پوستی است، به طور مثال رتینول یکی از مهمترین فعالهای پوستی در واقع یکی از مشتقات ویتامین A است. در این جا ذکر این نکته بسیار مهم است که اگر در حال درمان با راکوتان هستید (یا به تازگی بودهاید) و یا همچنان با جوش زدن مشکل دارید، بهتر است به سراغ این ویتامین و مشتقات آن نروید.
ویتامین سی
ویتامین C یکی از مهمترین ویتامینهای معرفی شده در لیست امروز است که چه به عنوان ویتامین در داخل بدن و چه به عنوان یک فعال پوستی، نقش بسیار مهمی را در بهبود لک صورت بازی میکند. ویتامین سی در واقع یک ماده مغذی ضروری است که به بدن در توسعه عروق خونی، ماهیچهها، غضروف و کلاژن کمک میکند و نقش مهمی در فرایندهای بهبودی بدن بازی میکند. بدن به خودی خود ویتامین سی تولید نمیکند، بنابراین باید آن را به بخشی از رژیم غذایی خود تبدیل کنیم. مثلا موارد زیر بهترین منابع ویتامین سی هستند:
- مرکبات مانند لیمو،پرتقال و نارنگی
- گوجه فرنگی
- کلم بروکسل
- اسفناج
- بروکلی
موارد زیر مهمترین فواید استفاده از ویتامین سی برای پوست است که چه به عنوان مکمل خوراکی و چه در قالب محصولات پوستی میتوانید استفاده کنید:
۱. روشن کردن پوست
قابلیت مهار ملانین در ویتامین سی چیزی است که آن را به یک ضد لک عالی تبدیل کرده است. این قابلیت میتواند مواردی مانند لکههای تیره، ملاسما و کک و مک را کمرنگ کند یا از ایجاد آنها پیشگیری کند.
۲. خواص ضد پیری
ویتامین C سرشار از آنتی اکسیدانهاست و همین هم میتواند سبب ایجاد خواص ضد پیری شود. به علاوه استفاده از کرم و لوسیونهای حاوی ویتامین سی میتواند پوست را در برابر رادیکالهای آزاد و عوامل محیطی محافظت کند و در نتیجه به جوان و شاداب ماندن آن کمک میکند.
بیشتر بخوانید: لک پوستی چیست و چطور از دست آن خلاص شویم؟
۳. تولید کلاژن
همانطور که گفته شد، ویتامین سی در تولید کلاژن در بدن موثر است. کلاژن یکی از مهمترین عوامل سفت و شاداب ماندن پوست است. تولید کلاژن بیشتر به معنی خط و خطوط کمتر روی صورت است و بازسازی سلولی پوست را هم افزایش میدهد.
ویتامین E و تاثیر آن برای پوست
کافیست نگاهی به تشکیل دهندههای محصولات پوستی بیندازید تا متوجه شوید ویتامین E چقدر برای سلامت پوست کاربردی است. البته بیشترین تمرکز روی ویتامین E در مورد استفاده موضعی و پوستی آن صورت میگیرد اما خوردن غذاهای غنی از این ویتامین هم اهمیت بالایی دارد. مهمترین ویژگیهای این ویتامین که استفاده از آن را برای پوست مناسب میکند، خواص ضد التهاب و آنتی اکسیدانی آن است. ویتامین ای آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد را از بین میبرد و با خنثی کردن عوامل محیطی اط پوست محافظت میکند. این ویتامین همچنین تغییر رنگ پوست ناشی از آکنه را کاهش داده و اثر تسکین بخش برای پوست دارد. معمولا ترکیب ویتامین E و ویتامین C در محصولات پوستی دیده میشود که میتواند کارایی و موثر بودنشان را تقویت کند، به خصوص که در اکثر سرمها و کرمهای وتامین سی، این ویتامین را هم میتوانید پیدا کنید.
سایر موارد معدنی و مغذی ضروری برای جلوگیری از لک صورت
تا این جای کار در مورد انواع ویتامینهای ضروری برای داشتن پوست صاف و سالم گفتیم. اما به جز این ویتامینها باید به مواد معدنی و مغذی در بدن هم توجه ویژهای داشته باشید که کم در این مسئله تاثیر گذار نیستند. از مهمترین این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اسیدهای چرب ضروری
اسیدهای چرب ضروری به ویژه امگا 3 و امگا 6، برای حفظ سلامت پوست حیاتی هستند. آنها به تنظیم التهاب، نوسازی سلولهای پوست و کنترل تولید سبوم کمک میکنند. این مواد همچنین برای حمایت از یک سد پوستی سالم کلیدی هستند و به عنوان چسبی عمل میکنند که سلولهای پوست ما را در کنار هم نگه میدارد و از از دست رفتن آب از پوست جلوگیری میکند. کمبود اینها میتواند منجر به افزایش التهاب، ریزش آهسته سلولهای پوست و تولید سبوم شود و به مسدود شدن منافذ پوست و تشکیل آکنه کمک کند.
منیزیم
منیزیم عملکردهای زیادی در بدن ما دارد و به تولید هورمونها، تنظیم سیستم عصبی، ایجاد انرژی و عملکرد سیستم گوارشی کمک میکند. کمبود منیزیم یک مسئله رایج است و از جمله ویژگیهای آن میتوان به داشتن پوست بیحال و بیروح، خستگی، عدم بهبود زخم و جای جوش و قرار گیری در معرض عفونت اشاره کرد. همچنین بسیاری از کسانی که جوش میزنند کمبود منیزیم هم دارند.
روی (زینک)
فلز زینک برای عملکرد سیستم ایمنی و بهبود پوست ضروری است و سطوح پایین آن میتواند بر عملکرد سیستم ایمنی بدن ما تأثیر بگذارد. این ماده معدنی همچنین به کنترل تولید آندروژنها (هورمونهایی مانند تستوسترون) کمک میکند که میتواند بر شدت آکنه تاثیر بگذارد. زینک یکی دیگر از موادی است که در افراد مبتلا به جوش و جای جوش معولا کمبودش دیده میشود.
آهن
آهن برای انتقال اکسیژن در خون و حمایت از عملکرد سلول ها ضروری است. سطوح پایین آهن میتواند به گردش خون ضعیف و اکسیژن رسانی ناکافی به پوست منجر شود و توانایی آن برای ترمیم و حفظ خود را مختل کند. البته که نباید سرخود مکمل آهن بخورید و قبلش باید از کمبود آن مطمئن شوید، زیرا ازدیاد آهن خود عاملی برای التهاب خواهد بود.
جمع بندی
عوامل بسیاری مممکن است باعث ایجاد لکههای پوستی شوند؛ از آفتاب گرفته تا تولید غیر تنظیم ملانین در پوست و باقی مانند جای جوش و اسکارهای پوستی. در این میان داشتن رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم، کمک میکند به اندازه کافی از ویتامینها و مواد مغذی بهره ببرید و همین هم پوستی شادابتر و بینقص را برای شما به همراه خواهد داشت. البته اگر کمبود ویتامین خاصی را دارید، بهتر است با مصرف مکملهای ویتامینی آن را زودتر حل کنید.
سوالات متداول
- سریع ترین راه از بین بردن لک قهوه ای صورت چیست؟
با استفاده از روشهای پزشکی مانند لیزر یا کرایوتراپی ممکن است بتوانید ظاهر لکها را کمرنگ کرده و تا حدودی از بین ببرید، اما باید بدانید به طور کلی درمان لک صورت پروسهای زمانبر و طولانی است و باید برای آن صبور باشید.
- چه هورمونی باعث لک صورت میشود؟
تغییر در هورمونهای جنسی، به هم ریختن تعادل استروژن و پروژسترون و هورمون تیروئید میتوانند مهمترین عوامل هورمونی ایجاد لک در صورت باشند.
فارغ التحصیل دانشگاه شهید بهشتی تهران در رشته داروسازی
عضو انجمن داروسازان و عضو انجمن کاندیدای قلب
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وبسایت دارودراگ مجاز میباشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.