لک پوستی چیست و چطور از دست آن خلاص شویم؟
پوست بدن انسان مستعد انواع لک و تیرگی است. در بیشتر موارد این لک‌ها بی‌ضرر هستند. اما گاهی علامت یک بیماری جدی می‌باشند. اگر به موقع آن‌ها را شناسایی کنید، می‌توانید از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید. لکهای پوستی که به عنوان هایپرپیگمنتیشن هم شناخته می‌شوند در اکثر نقاط بدن، به ویژه دست، صورت یا سایر بخش‌های در معرض آفتاب، مشاهده می‌شوند. اما دلایل ایجاد لکهای پوستی چیست؟ چطور می‌توانید از بروز و گسترش لک جلوگیری کنید؟ آیا راهکار درمانی یا روش‌های خانگی برای از بین بردن لک‌ها جواب می‌دهند؟ برای گرفتن پاسخ این سوالات با دارودراگ همراه باشید.
دلایل بروز لکهای پوستی
هایپرپیگمنتیشن یا لک پوستی، پاسخ پوست به تولید بیش از حد ملانین (رنگدانه‌ای که به پوست، مو و چشم‌ها رنگ طبیعی می‌بخشد) است. لکهای پوستی به صورت نقاط تیره ظاهر شده و در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شوند. شایع‌ترین علل ایجاد لک، نور شدید آفتاب، عوامل ژنتیکی، سن، تغییرات هورمونی، آسیب یا عفونت‌های پوستی است.
چه مواردی باعث ایجاد لک پوستی می‌شود؟
ویروس‌ها
برخی از لک‌ها، مانند زخم های سرد یا آبله مرغان در اثر ویروس‌ها ایجاد می‌شوند.
عفونت‌ها
انواع خاصی از عفونت‌های پوستی باعث ایجاد لکه پوستی می‌شوند. مثل مالاسزیا فولیکولیت (آکنه قارچی)، که عفونت در فولیکول‌های مو است. این وضعیت به‌خاطر تولید بیش از حد مخمر بوده و باعث چرک و عفونت می‌شود.
ژنتیک
برخی از لک‌ها به دلایل ژنتیکی و ارثی ایجاد می‌شوند. مثلاً:
- در افراد پیر، بیماری درییر باعث به‌وجود آمدن زگیل‌هایی شده که چرب و بد بو بوده و لمس کردن آن‌ها دشوار است.
- گانگلیوزیدوز نوع ۳ در بزرگسالان، یک بیماری نادر و ژنتیکی است که باعث بروز لکهای غیرسرطانی در نواحی پایین تنه می‌شود.
- بیماری فابری که یک اختلال ارثی در اثر جهش ژنی است. از علائم آن می‌توان به لکه‌های تیره و قرمز اشاره کرد.
تابش شدید آفتاب
قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا‌ء بنفش و به ویژه امواج A و B خورشید باعث بروز هایپرپیگمنتیشن، در موارد شدیدتر سرطان پوست و سایر اشکال آسیب پوستی می‌شود.
انسداد منافذ پوستی
تولید بیش از حد چربی توسط غدد چربی پوست، باعث لک می‌شود. تغییرات هورمونی (به‌ویژه در دوران بلوغ) اغلب این غدد را تحریک می‌کنند. چربی اضافی با سلول‌های مرده پوست، آلودگی یا باکتری‌ها مخلوط شده و منجر به جوش‌های سرسیاه، قرمز، سفید و آکنه می‌شود. این جوش‌ها هر چقدر عمیق‌تر باشند، باعث ایجاد لکهای پایدارتر با رنگ تیره‌تر می‌شوند.
لوازم آرایش، ضد آفتاب و مرطوب‌کننده‌ها هم منافذ پوست را مسدود می‌کنند. بنابراین دنبال محصولاتی با برچسب غیرکمدوژنیک باشید. چون این محصولات برای جلوگیری از انسداد منافذ پوستی، طراحی شده‌اند. محصولات مراقبتی و آرایشی مو هم، در صورت تماس با پوست، باعث انسداد منافذ و ایجاد لک پوستی می‌شوند. سموم محیطی مانند آلودگی، دود ماشین، دوده و گرده روی پوست می‌نشینند، با چربی مخلوط شده و منافذ پوست را مسدود می‌کنند. لمس صورت با دست کثیف هم آلودگی و باکتری‌ها را به صورت منتقل می‌کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب مرطوب‌کننده‌ی پوست
رژیم غذایی
آنچه می‌خورید روی پوست شما تأثیر می‌گذارد. حساسیت غذایی و درماتیت تماسی باعث تحریک پوست و بروز لک می‌شوند. محصولات لبنی، مانند شیر بدون چربی، ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد آکنه شود. رژیم های غذایی حاوی قند و کربوهیدرات‌های ساده هم ممکن است منجر به ایجاد لکهای پوستی شوند.
داروها
یکی از عوارض جانبی داروها (بی‌نسخه یا بانسخه) ممکن است، آکنه و لک پوستی باشد. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کورتیکواستروئیدها
- استروئیدهای آندروژنی
- لیتیوم
- داروهای ضد صرع
چه راهکار‌هایی برای از بین بردن یا کم کردن لکهای پوستی وجود دارد؟
پیش از هر چیزی، توجه کنید که درمان باید با توجه به علت ایجاد لکه انجام شود. اگر با هر روش درمانی لکه شما بدتر شد، استفاده از آن را متوقف کنید و با پزشک خود صحبت کنید. برای از بین بردن یا متوقف کردن گسترش لکهای پوستی می‌توانید از انواع کرم و ترکیبات ضد لک استفاده کنید. مثل:
داروهای ضد آکنه
بسیاری از محصولات بدون نسخه (انواع اسکراب، استریجنت، ژل و پمادهای موضعی) مانند کپسول پیگمنتا درمکس Pigmenta در داروخانه وجود دارند که به کاهش یا از بین بردن انواع جوش و آکنه کمک می‌کنند. قبل از یافتن بهترین دارو، ممکن است مجبور شوید چندین مورد را امتحان کنید. در نهایت اگر آکنه شما به داروهای بدون نسخه جواب نداد، به پزشک مراجعه کنید تا درمان را با آنتی‌بیوتیک و داروی موضعی شروع کنید.
اسید سالیسیلیک
اسید سالیسیلیک، به عنوان یک ترکیب ضد لک شناخته می‌شود. محصولات حاوی این ماده، از انسداد منافذ پوستی که منجر به لکهای تیره می‌شود، جلوگیری می‌کنند.
کرم هیدروکورتیزون
کرم‌های موضعی مانند هیدروکورتیزون، واکنش های آلرژیک و تحریکات را کاهش می‌دهند. این کرم همچنین برای کاهش رشد موهای زائد مؤثر است. اگر از این کرم استفاده می‌کنید تا مدتی سایر روش‌های اپیلاسیون را کنار بگذارید.
کرم‌هایی مانند هیدروکینون هم با کاهش سرعت تولید ملانین به روشن کردن لکهای پوستی، اسکار آکنه و ملاسما کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید: سرم پوست استفاده کنم یا نه؟
سایر روش‌های درمان لک پوستی
اگر لکهای پوستی شما بسیار عمیق، گسترده و تیره هستند می‌توانید با مشورت پزشک، روش‌های درمانی همچون میکرودرم‌براشن، لیزرتراپی، لایه‌برداری شیمیایی و سرمادرمانی را امتحان کنید.
از کرم‌ها و لوسیون‌‌های ضد آفتاب استفاده کنید. لباس آستین بلند، کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی هم از پوست شما در برابر اشعه UVA و UVB محافظت می‌کنند.
پاکسازی منظم صورت، بدن و مو، آلودگی، باکتری و چربی‌های اضافه پوست را از بین برده و به حفظ بهداشت و سلامت پوست کمک شایانی می‌کند. اما زیاده‌روی نکنید. چون پاکسازی بیش از حد، باعث تحریک پوست می‌شود.
درمان خانگی لک پوستی
می‌توانید از مواد طبیعی همچون روغن فندق، آلوئه‌ورا و سرکه سیب برای از بین بردن و کاهش لک‌هایی که به علت بیماری غیرزمینه‌ای ایجاد می‌شوند، استفاده کنید.
رژیم غذایی برای درمان لک پوستی
گاهی لکهای پوستی به علت حساسیت به مواد غذایی و خوراکی‌های خاصی ایجاد می‌شوند. برای اینکه بفهمید به کدام ماده حساسیت دارید یک دفتر کنار بگذارید و هر چند روز یک بار، یک ماده حساسیت‌زا را حذف کرده و در دفتر یادداشت کنید. مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C و E به حفظ سلامت، نشاط و شادابی پوست کمک می‌کند.
آیا می‌توان از بروز لک پوستی جلوگیری کرد؟
می توان از بروز برخی لک‌ها جلوگیری کرد، اما برخی از این لک‌ها به دلایل محیطی، ویروسی و ژنتیکی ایجاد می‌شوند. برای جلوگیری از بروز بیشتر لک‌ها، باید از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب پرهیز کرده و ضد آفتاب بزنید. از لوازم آرایش بی‌کیفیت و ارزان استفاده نکنید و دارو و کرم‌های تخصصی را بدون نسخه مصرف نکنید. پوست خود را به طور مرتب تمیز کرده، به بهداشت بدن و تغذیه خود اهمیت دهید. به طور مرتب آزمایش دهید و هورمون‌های بدن خود را چکاپ کنید.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
لک‌ها گاهی اوقات، یک بیماری جدی را نشان می‌دهند که برای درمان آن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. از آن‌جایی که این لک‌ها ظاهر شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند ممکن است دچار ناراحتی و احساس شرم شوید. مخصوصاً اگر نشانه‌ای از یک بیماری مزمن باشند. بنابراین در صورت مشاهده موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تغییر در اندازه یا رنگ لک
- آغاز خونریزی
- لک مرزهای نامشخص و نامنظم داشته باشد
اگر لک پوستی به دلیل ویروسی مانند تبخال یا آبله مرغان ایجاد شده باشد، پزشک می‌تواند به تسریع بهبودی کمک کند. پاپول‌ها و آکنه‌ها گاهی نشانه دردناک عفونت‌های پوستی هستند. پزشک ممکن است، آنتی‌بیوتیک خوراکی یا موضعی و همچنین انواع دیگر داروها مانند رتینوئیدهای موضعی را تجویز کند. اگر لکهای ناشی از مو برگشتگی دارید که به درمان خانگی پاسخ نمی‌دهند، پزشک با تمیز کردن ناحیه و درآوردن مو می‌تواند لک‌ها را از بین ببرد.
جمع‌بندی
در این مطلب با لک های پوستی، دلایل ایجاد آن و راهکارهای درمانی آن آشنا شدیم. شما تا به حال با لک های پوستی درگیر بوده‌اید؟
اگر این مطلب برای‌تان مفید بود، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «آیا کهیر خطرناک است؟» را هم مطالعه کنید. همچنین شما می‌توانید انواع محصولات مراقبت از پوست را به صورت آنلاین از داروخانه آنلاین دارودراگ خریداری و درب منزل تحویل بگیرید.
این مطلب توسط تیم مجله سلامتی دارودراگ تهیه و تنظیم شده است.
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت دارودراگ مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.