درمان آفتاب‌سوختگی پوست صورت و سر و گردن
آفتاب‌سوختگی تجربه‌ای است که همه افراد حداقل یکبار در طول عمر خود داشته‌اند. آفتاب‌سوختگی می‌تواند خفیف تا شدید باشد، نوع شدید آن با علائمی مانند قرمز شدن شدید پوست همراه است که معمولا دردناک نیز هست. این عارضه می‌تواند یا سبب به وجود آمدن لک‌های تیره و زبر روی پوست شود یا سبب خشکی پوست و چروک شدن آن شود. پوست در عرض چند ساعت پس از قرارگرفتن در معرض پرتوهای UV خورشید یا منابع مصنوعی مانند لامپ‌های خورشیدی دچار التهاب و آسیب می‌شود. اینجاست که محافظت از پوست اهمیت زیادی می‌یابد. در ادامه این مقاله، قصد داریم تا راهکارهای مناسب برای درمان آفتاب‌سوختگی صورت و گردن را بیان کنیم.
آفتاب‌سوختگی چیست؟
آفتاب‌سوختگی ناشی از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است و در هر زمان از سال امکان‌پذیر است. همچنین سولار و تخت برنز کننده نیز می‌تواند دلیل آفتاب‌سوختگی خفیف تا شدید باشد. برای بیشتر افراد، آفتاب‌سوختگی شدید معمولا در تابستان (به دلیل قوی‌تر و شدیدتر بودن پرتوهای خورشیدی) رخ می‌دهد که می‌تواند در عین آزاردهنده بودن، مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.
جالب است بدانید مطابق با آمارها:
- حداقل یک نفر از هر 3 بزرگسال در طول سال، دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
- یک یا چند آفتاب‌سوختگی شدید در دوران کودکی یا نوجوانی احتمال ابتلا به ملانوم را در سنین بالاتر افزایش می‌دهد.
- اگر یک فرد در هر سنی 5 بار یا بیشتر، آفتاب‌سوختگی شدید را تجربه کرده باشد، خطر ابتلا به ملانوم در آن فرد دو برابر می‌شود.
- آفتاب‌سوختگی شدید و درمان نشده، به‌راحتی می‌شود باعث شوک و حتی مرگ شود زیرا گردش خون در اندام‌های حیاتی را مختل می‌کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب بهترین ضد آفتاب به زبان ساده
علائم آفتاب‌سوختگی
علائم آفتاب‌سوختگی به قرار زیر است:
مورد خفیف، معمولا منجر به قرمزی و درد جزئی در پوست می‌شود. معمولا پس از 2 تا 6 ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید، محل آسیب‌دیده قرمز شده و فرد در آن محل، احساس سوزش می‌کند. ولی اوج اثرات را بین 12 تا 24 ساعت بعد تجربه خواهد کرد.
موارد شدیدتر که به آن مسمومیت با نور خورشید نیز گفته می‌شود، پوست تاول زده و به‌شدت می‌سوزد.
آفتاب‌سوختگی شدید
اگر دچار آفتاب‌سوختگی شدید، چه کنید؟
آفتاب‌سوختگی صورت، گردن یا هر نقطه از پوست بدن معمولا به‌شدت قرمز است و با کوچک‌ترین لمس، فرد درد و سوزشی شدید حس می‌کند. برای تسکین این درد، می‌توانید:
- از اسپری‌های خنک‌کننده پوست صورت استفاده کنید.
- روی موضع مورد نظر، کمپرس آب سرد بگذارید.
- از ژل آلوئه‌ورا برای خنک‌کنندگی و تسکین درد استفاده کنید. این ژل را مستقیما روی موضع موردنظر بمالید.
- گرچه ضدآفتاب‌ها قابلیت درمان آفتاب‌سوختگی را ندارند، ولی استفاده از آن‌ها برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی بیشتر پوست پیشنهاد می‌شود.
- ناحیه‌ای که دچار آفتاب‌سوختگی شده، پس از مدتی شروع به پوست‌اندازی می‌کند، بهترین کاری که می‌شود برای این بافت مرده انجام داد، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده است که نقش محافظتی برای پوست دارند.
- پوست آفتاب‌سوخته نیاز به مدارا دارد تا ترمیم شود، بنابراین تا ترمیم کامل، پاک‌سازی و لایه‌برداری را به کل فراموش کنید. اگر ناحیه آفتاب‌سوختگی روی ناحیه‌ای از بدن رخ داد که معمولا آن را اپیلاسیون می‌کنید، اپیلاسیون را تا بهبودی کامل به تعویق بیندازید.
- ناحیه‌ای که در حال پوست‌اندازی است، هرگز نباید در معرض پرتوهای خورشید قرار بگیرند زیرا ممکن است زمینه برای بروز سرطان پوست فراهم شود.
چه زمانی باید برای آفتاب‌سوختگی به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از آفتاب‌سوختگی شدید، احساس ناراحتی کردید و یا اینکه آفتاب‌سوختگی موجبات نگرانی‌تان را فراهم کرد، نیاز است تا سریعا به پزشک مراجعه کنید.
توصیه ما این است که اگر در ناحیه وسیعی از پوستتان دچار آفتاب‌سوختگی شدید یا علائم زیر را مشاهده کردید، سریعا نزد پزشک بروید.
- در بزرگسالان تب بالای 38 درجه و در کودکان تب بالای 37.5 درجه
- لرز کردن
- حالت تهوع، سرگیجه و استفراغ (علائم گرمازدگی)
- تاول زدن یا ورم کردن پوست
یکی از معمول‌ترین داروها برای درمان آفتاب‌سوختگی خفیف، کرم هیدروکورتیزون است که می‌توان آن را بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه کرد. برای آفتاب‌سوختگی‌های شدید از کرم‌های مخصوص سوختگی و پانسمان استفاده می‌شود. گاهی نیز فرد برای درمان باید به بیمارستان مراجعه کند.
بیشتر بخوانید:
راه‌های پیشگیری از آفتاب‌سوختگی
برای اینکه اثرات آفتاب سوختگی را از بین ببرید یا حتی دچار آفتاب سوختگی ملایم و شدید نشوید، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
عدم قرارگرفتن زیر نور خورشید
نور خورشید بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر در شدیدترین حالت خود قرار دارد. بنابراین، بهتر است تا جایی‌که برایتان مقدور است در این ساعت‌ها زیر نور خورشید قرار نگیرید. به یاد داشته باشید آفتاب‌سوختگی سر و صورت حتی در روزهای ابری نیز ممکن است، پس استفاده از ضدآفتاب باید به عادت روتین روزانه‌تان تبدیل شود.
دنبال سایه باشید
مناطقی که در سایه قرار گرفته‌اند، پرتو فرابنفش کمتری دریافت می‌کنند. بنابراین، در این مناطق، احتمال آفتاب‌سوختگی به نسبت کاهش می‌یابد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم در جاهایی از خانه‌تان مانند ایوان با کمک چتر، درخت یا چادر سایه مناسبی فراهم کنید. دقت کنید حتی در صورت نشستن در سایه، استفاده از کرم ضدآفتاب الزامی است.
بررسی شاخص فرابنفش
برای پیشگیری از خطر آفتاب‌سوختگی پوست سر، صورت، دست و دیگر نقاط بدن شاخص فرابنفش را برای منطقه خود در روز موردنظر چک کنید. این شاخص، عددی از صفر تا +11 است. صفر نشانگر خطر کم، 10 نشانگر خطر بسیار بالا و +11 نشانگر بیشترین خطر آفتاب‌سوختگی است.
استفاده از کرم ضد آفتاب برای کودکان بیشتر از بزرگسالان اهمیت دارد
استفاده از ضدآفتاب
کرم‌های ضدآفتاب انواع متفاوتی دارند: ژل، لوسیون یا اسپری. آن‌ها معمولا دو نوع سازوکار متفاوت دارند:
- محافظت از پوست از طریق جذب پرتوهای فرابنفش
- محافظت از پوست از طریق بازتاب پرتوهای فرابنفش
سعی کنید ضدآفتابی تهیه کنید که از پوست شما در برابر دو طیف خطرناک پرتوهای فرابنفش یعنی UVA و UVB محافظت کند.
چند نکته:
- برای قسمت‌های بدون پوشش بدون، از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 50 استفاده کنید.
- اگر قرار است به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار داشته باشید (مثلا در ساحل یا هنگام اسکی) به ضدآفتاب‌هایی با SPF بالای 30 نیاز دارید.
به یاد داشته باشید که آفتاب سوختگی با برنزه شدن در زیر آفتاب تفاوت دارد. برای اینکه بتوانید پوست خود را برنزه کنید، می‌توانید مطلب بهترین روغن برای برنزه شدن با آفتاب را بخوانید.
15 روش عملی برای درمان آفتاب‌سوختگی
- خیساندن پوست در شیر خنک: شیر یک لایه پروتئینی روی پوست به وجود می‌آورد که باعث کاهش درد در منطقه آسیب‌دیده می‌شود.
- سرد کردن کیسه وازلین در یخچال: وازلین را در یخچال بگذارید تا کاملا خنک شود سپس آن را روی موضع موردنظر بمالید. سرما باعث کاهش درد می‌شود و نرم‌کنندگی وازلین بهترین درمان محافظتی برای پوست مرده و خشک موضع موردنظر است.
- حمام بلغور جو دوسر: یک روش خانگی عالی برای درمان آفتاب‌سوختگی گردن و دیگر مناطق پوست بدن، ریختن یک یا چند فنجان بلغور آسیاب شده در وان حمام است. بهتر است 15 تا 30 دقیقه در این آب، بدن خود را غوطه‌ور کنید تا رطوبت‌رسانی به پوستتان به حداکثر میزان ممکن خود برسد.
- ساخت یک کرم موضعی: برای ساخت این کرم، یک قرص آسپرین (100 یا 325 میلی‌گرم) را خرد کرده در آب حل کنید. خمیر فوق را روی منطقه آسیب‌دیده قرار داده و پس از 10 دقیقه با آب سرد بشویید. این روش، یک درمان عالی خانگی برای کاهش درد و التهاب است.
- استفاده از ماست: ماست خواص ضدباکتریایی دارد، خنک‌کننده و آبرسان سریع است که به درمان آفتاب‌سوختگی ملایم کمک بزرگی می‌کند.
- سرکه سیب: سرکه سیب، ضدقارچ است و خاصیت ضدعفونی‌کننده قوی دارد که در درمان آفتاب‌سوختگی معجزه می‌کند.
- استفاده از چای کیسه‌ای: چای خاصیت ضدالتهابی دارد و یک آنتی‌اکسیدان قوی به شمار می‌آید. پیشنهاد ما استفاده از چای کیسه‌ای بابونه است. پس از خنک شدن، روی موضع موردنظر قرار دهید.
- استفاده از چند کپسول ویتامین E: پرتوهای UV باعث تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شوند. رادیکال‌های آزاد، الکترون دزدند و این‌گونه به سلول‌های سالم آسیب وارد می‌کنند. ویتامین E، از سرقت الکترون‌ها و نابودی سلول‌ها جلوگیری می‌کند. گرچه می‌توان آن را به‌صورت خوراکی نیز مصرف کرد، ولی گفته می‌شود مصرف موضعی آن (مانند انواع روغن‌های ویتامین E) اثر بهتری برای درمان آفتاب‌سوختگی دارد.
- عسل: عسل خاصیت آنتی‌بیوتیک بسیار قوی دارد و روند بهبودی پوست را سرعت بخشیده و احتمال ابتلا به عفونت را به حداقل میزان ممکن خود می‌رساند.
- حمام جوش شیرین: حمام جوش شیرین یک روش درمان خانگی عالی برای رطوبت‌رسانی بیشتر به پوست است و خارش و التهاب پوست آسیب‌دیده را به‌شدت کاهش می‌دهد. برای این منظور کافی است تا یک یا دو پیمانه جوش شیرین در وان حمام ریخته و به مدت نیم ساعت بدنتان را در آن غوطه‌ور کنید.
- خیار: خیار خاصیت ضدالتهابی قوی دارد، بعلاوه یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است. پیشنهاد ما این است برای درمان آفتاب‌سوختگی ملایم یک یا چند خیار را در مخلوط‌کن به‌صورت پماد در بیاورید و روی قسمت آسیب‌دیده قرار دهید تا درد و التهاب آن تسکین یابد.
- دوش آب سرد: پیشنهاد ما این است که پوست بدنتان و منطقه آسیب‌دیده را با کمک دوش آب سرد خنک کنید. می‌توانید منطقه آسیب‌دیده را با کمک اسفنج یا پارچه‌ای خنک و خیس مرطوب کنید.
- ویتامین D: تحقیقات جدید نشان داده است که مصرف ویتامین D در درمان آفتاب‌سوختگی بسیار موثر است.
- نوشیدن آب زیاد: دهیدراته بدن، باعث تشدید علائم آفتاب‌سوختگی می‌شود. به همین منظور، توصیه می‌کنیم حداقل 8 لیوان در روز آب بنوشید. همچنین سعی کنید از میوه‌های آبرسان مانند هندوانه یا خیار زیاد استفاده کنید.
- استفاده از ماسک‌های ورقه‌ای: یکی دیگر از روش‌های خانگی موثر برای درمان آفتاب‌سوختگی ملایم صورت و گردن استفاده از ماسک‌های ورقه‌ای آبرسان است.
با امید به اینکه این مقاله برایتان سودمند بوده باشد، بی‌صبرانه منتظر نظرات یا پرسش‌های شما در بخش کامنت‌های داروخانه آنلاین دارودراگ هستیم.
این مطلب توسط تیم مجله سلامتی دارودراگ تهیه و تنظیم شده است.
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت دارودراگ مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.