آنتی هیستامین چیست و چه کاربردی دارد؟
بدن ما در واکنش به ورود پاتوژن‌های خارجی ماده‌ای به نام هیستامین آزاد می‌کند که یکی از وظایف آن پاک‌سازی بدن از پاتوژن‌های وارد شده است. این کار با ترشح پوستی انجام شده و در بعضی از موارد به عطسه، التهاب یا خارش هم منجر می‌شود. در موارد شدید واکنش سیستم ایمنی، پاسخ‌های غیرطبیعی با شدت بالا بروز کرده که فرد برای تسکین آن‌ها از ترکیب دارویی آنتی هیستامین استفاده می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ماهیت این دارو و کاربردهای آن تا انتها با داروخانه آنلاین دارودراگ همراه باشید.
آنتی هیستامین چیست؟
آنتی هیستامین‌ها داروهایی هستند که با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در سلول‌های هدف واکنش فیزیکی به ترکیبات آلرژی‌زا را کاهش داده و به بهبود علائم ناشی از ترشح هیستامین که شامل موارد زیر هستند کمک می‌کنند:
- کهیر
- آبریزش بینی
- عطسه
- سرفه
- خارش و آبریزش چشم‌ها
- حالت تهوع
- خارش بثورات پوستی
- احتقان و...
انواع مختلف آنتی هیستامین چیست؟
حال که با ماهیت این قرص آشنا شدید باید بدانید که انواع مختلفی از آن وجود دارند. شما می‌توانید از آنتی هیستامین‌های بدون نسخه برای درمان آلرژی‌های خفیف و متوسط استفاده کنید؛ اما در صورت بروز علائم بسیار شدید، پزشک به سراغ تجویز آنتی هیستامین‌های دیگر می‌رود که به شکل‌های مختلف کرم، قرص، کپسول، قطره چشم، شربت و اسپری بینی وجود دارند.
با توجه به مطالب فوق باید اشاره کنیم که آنتی هیستامین‌ها در مجموع در دو گروه کلی آرام‌بخش که منجر به خواب‌آلودگی در بیمار می‌شوند و گروه غیر آرام‌بخش که اثر ذکرشده را ندارند قرار می‌گیرند.
آنتی هیستامین آرام‌بخش
آنتی هیستامین‌های آرام‌بخش یا نسل اول از سد خونی-مغزی عبور کرده و بر روی گیرنده‌های هیستامین در سیستم اعصاب مرکزی اثر می‌گذارند؛ بنابراین منجر به کاهش قدرت تفکر، حرکت و میزان تمرکز بیمار می‌شوند. با توجه به این موضوع در زمان مصرف این ترکیبات باید از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز بالا دارند از قبیل رانندگی و دوچرخه‌سواری خودداری کنید.
حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که دکتر چه زمانی به سراغ تجویز این آنتی هیستامین‌ها می‌رود؟ اگر علائم ناشی از ترشح هیستامین منجر به اختلال در خواب شما شود، پزشک به سراغ تجویز آنتی هیستامین‌های نسل اول خواهد رفت. نمونه‌ای از آنتی هیستامین‌های آرام‌بخش شامل موارد زیر هستند:
- دیفن هیدرامین
- کلرفنیرامین
- هیدروکسی زین
- کاربینوکسامین
- پرومتازین
- دوکسیلامین
- کلماستین
- برومفنیرامین
- پرومتازین هیدروکلراید و...
بیشتر بخوانید: رایج ترین تداخلات دارویی که باید از آن اجتناب کنیم
عوارض جانبی احتمالی آنتی هیستامین‌های نسل اول
این ترکیبات در کنار خاصیت آرام‌بخشی ممکن است منجر به بروز عوارض جانبی زیر شوند:
- آسیب به کبد
- کیفیت خواب پایین
- فشار خون پایین
- سرگیجه
- خشکی دهان
آنتی هیستامین‌های غیر آرام‌بخش
مصرف آنتی هیستامین‌های نسل دوم و سوم در مقایسه با نسل اول کمتر باعث ایجاد خواب‌آلودگی در شما می‌شوند؛ چرا که میزان عبور آن‌ها از سد خونی-مغزی پایین‌تر است. البته ممکن است میزان این اثربخشی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
با توجه به این مطلب می‌توان نتیجه گرفت که مصرف این ترکیبات برای کودکان بالاتر از ۱۲ سال و بزرگسالان بی‌خطر است. نمونه‌هایی از آنتی هیستامین‌های نسل دوم و سوم شامل موارد زیر هستند:
- روپاتادین
- ستیریزین هیدروکلراید
- بیلاستین
- لوراتادین
- فکسوفنادین
- دسلوراتادین
- آکریواستین و...
در دسته‌بندی دیگر آنتی هیستامین‌ها در دو گروه بدون نسخه و تجویزی قرار می‌گیرند.
کاربرد آنتی هیستامین
همان‌طور که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم از انواع مختلف آنتی هیستامین برای کاهش علائم آلرژیک استفاده می‌شود که شامل موارد زیر هستند:
- سرفه و عطسه
- حالت تهوع
- آسم آلرژیک
- ورم ملتحمه آلرژیک
- اگزما یا درماتیت
- خارش چشم، بینی و پوست
- تهوع ناشی از مسافرت
- سرگیجه
- نیش حشرات و...
نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه کنید این است که مصرف آنتی هستامین برای همه‌ی افراد مجاز نیست؛ بنابراین بهتر است پیش از شروع مصرف با پزشک خود مشورت کرده و اطلاعات لازم را در اختیار او قرار دهید، البته می‌توانید با پزشک مجموعه دارودراگ هم به‌صورت آنلاین صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: قرص ایروکاست یا مونته لوکاست چیست؟
آیا مصرف آنتی هیستامین منجر به افزایش وزن می‌شود؟
یکی از عوارض جانبی ناخواسته که ممکن است در اثر مصرف آنتی هیستامین ایجاد شود، افزایش وزن است که به احتمال زیاد به دلیل تشابه ساختار شیمیایی آنتی هیستامین با تعدادی از داروهای مرتبط با روان‌پزشکی است. مثلاً گروهی از داروهای ضداسترس منجر به افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن می‌شوند.
در سال‌های گذشته تعدادی از آنتی هستامین‌های قدیمی مانند پریاکتین برای افزایش اشتها در کودکان و بیماران سرطانی که در حال شیمی‌درمانی بودند، مورداستفاده قرار می‌گرفت.
نحوه مصرف آنتی هیستامین
بسته به فرم‌های مختلف این دارو روش مصرف آن هم متفاوت است برای مثال:
- اگر از فرم شیاف آنتی هیستامین استفاده می‌کنید باید بعد از برداشتن روکش فویلی شیاف را با استفاده از آب سرد مرطوب کنید. در صورت نرم‌بودن بیش از اندازه این دارو می‌توانید آن را به مدت ۳۰ دقیقه درون یخچال قرار دهید.
- افرادی که شکل خوراکی این دارو را مصرف می‌کنند بهتر است که در زمان خوردن غذا این دارو را به همراه آب یا شیر مصرف کنند تا تحریک معده به حداقل برسد.
- اگر قصد مصرف انواع مختلف آنتی هیستامین را برای پیشگیری از حالت تهوع در زمان سفر دارید، بهتر است که این کار را ۱ تا ۲ ساعت قبل از آغاز سفر انجام دهید.
- از مصرف کمتر یا بیشتر این دارو خودداری کرده و مطابق با دستور پزشک این کار را انجام دهید. باید بدانید که مصرف بیش از اندازه‌ی این دارو می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی گوناگونی مثل کهیر، هذیان، مشکل در تنفس یا بلع، تورم در صورت، دهان و گلو، یبوست، احتباس ادرار و... شود.
غذاهای مناسب برای کاهش سطح هیستامین
اگر از درمان‌های رایج دارویی مانند آنتی هیستامین برای کاهش علائم آلرژیک خود خسته شده‌اید می‌توانید به سراغ مصرف غذاهایی بروید که در این زمینه مفید هستند. برای این منظور باید تا جای امکان از مصرف غذاهای دارای ترکیبات نگهدارنده خودداری کرده و استفاده از غذاهای تازه را در رژیم غذایی خود قرار دهید. سایر نکات مهم در این زمینه شامل موارد زیر هستند:
- مصرف ماهی، گوشت و مرغ تازه می‌تواند به کاهش سطح هیستامین کمک کند.
- میوه‌ها و سبزیجات معمولاً گزینه‌ی مناسبی برای شما محسوب شده اما ترکیباتی مانند موز، آووکادو، مرکبات، اسفناج و بادمجان سرشار از هیستامین هستند؛ بنابراین بهتر است که از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
- مصرف شیر و پنیر می‌تواند منجر به افزایش سطوح هیستامین شود؛ در نتیجه به جای استفاده از شیرهای معمول باید به سراغ جایگزین آن مثل شیر سویا، جو دو سر و نارگیل بروید.
- مرکبات سطح هیستامین را در بدن افزایش می‌دهند؛ پس باید از مصرف بیش از حد آن‌ها خودداری کنید.
- نان‌های ترش و محصولات تخمیری هیستامین بالاتری در مقایسه با نان‌های سبوس‌دار دارند، در نتیجه مصرف آن‌ها باید محدود شود.
- یکی از بهترین آنتی‌هیستامین‌ها ویتامین C است که می‌توانید به‌شکل شربت یا قرص از دارودراگ تهیه کرده و به‌صورت دوره‌ای مصرف کنید. از آنجایی که این ویتامین محلول در آب است مصرف موارد بالای آن غیرسمی بوده و عوارض جانبی خاصی را هم به‌دنبال نخواهد داشت.
- برمبنای بررسی‌های صورت گرفته کوئرستین که در پیاز، گریپ‌فروت، سیب و بامیه یافت می‌شود در نقش یک آنتی هیستامین طبیعی عمل کرده و علائم آلرژیک را کاهش می‌دهد.
- با مصرف مقادیر مناسبی از ترکیبات غذایی حاوی ویتامین A یا مکمل آن می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن و ممانعت از بروز علائم آلرژیک ناشی از ترشح هیستامین کمک کرد.
- یکی دیگر از ویتامین‌های مؤثر در تقویت سیستم ایمنی ویتامین D است که به‌طور طبیعی در زده تخم‌مرغ، ماهی، پنیر، شیر، حبوبات و روغن ماهی یافت می‌شود. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید مقادیر کافی از این ترکیب را برای بدن خود تأمین کنید بهتر است خرید مکمل دارویی آن را از دارودراگ در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: بهترین مکمل منیزیم چیست؟
سخن آخر
در این مطلب با ماهیت قرص آنتی هیستامین و کاربرد و عوارض جانبی احتمالی آن آشنا شدیم. چنانچه دچار بروز علائم آلرژیک شده‌اید بهتر است از مصرف خودسرانه این ترکیب دارویی اجتناب کرده و با پزشک خود مشورت کنید. همان‌طور که ملاحظه کردید می‌توان با مصرف ترکیبات غذایی یا مکمل‌های دارویی مشخص هم به کاهش علائم آلرژیک کمک کرد. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک مجموعه دارودراگ تماس بگیرید.
این مطلب توسط تیم مجله سلامتی دارودراگ تهیه و تنظیم شده است.
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت دارودراگ مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.