نشانه ها و علائم مشکلات کبدی چیست؟

کبد یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن است؛ زیرا چندین عملکرد را به عهده دارد که هیچ عضو دیگری نمی‌تواند جایگزین آن شود. به همین دلیل، کبد به عنوان یکی از اندام‌های حیاتی محسوب می‌شود. عملکردهای مهم کبد شامل پاکسازی بدن از سموم و متابولیت‌های موجود در خون، کمک به هضم غذا، ذخیره کردن گلوکز و تولید برخی هورمون‌ها است. 

بیماری کبد چرب یک بیماری است که می‌تواند به مرور زمان پیشرفت کند و در نهایت موجب سیروز کبدی یا سرطان کبد شود. بنابراین، اهمیت دارد که قبل از پیشرفت آسیب به کبد، اقدامات لازم را برای جلوگیری از آسیب به کبد انجام دهیم.

در ادامه در این مطلب از بلاگ داروخانه آنلاین دارودراگ به بررسی سرطان کبد و کبد چرب می‌پردازیم و برخی از علائم مشکلات کبدی را با هم مرور خواهیم کرد.

وظیفه و نحوه عملکرد کبد

سنگین‌ترین عضو بدن کبد نام دارد که در سمت راست قرار دارد و رنگ آن صورتی تا قهوه‌ای است. کبد پس از پوست، به عنوان دومین و بزرگ‌ترین عضو بدن شناخته می‌شود و بزرگ‌ترین عضو داخلی بدن است. کبد در قسمت بالایی و سمت راست شکم، زیر دیافراگم و در نزدیکی معده قرار دارد.

کبد خون مواد سمی را دفع کرده و میزان قند خون را حفظ کرده و انعقاد خون را تنظیم می‌کند. علاوه بر این وظایف، بیش از ۵۰۰ وظیفه حیاتی در بدن دارد. کبد، آلبومین تولید می‌کند که یک پروتئین است که نفوذ مایعات در جریان خون به بافت‌های اطراف را مانع می‌شود و همچنین هورمون‌ها و ویتامین‌ها را در بدن حمل می‌کند. کبد همچنین صفرا تولید می‌کند که مایعی برای گوارش و جذب چربی‌ها در روده کوچک است. علاوه بر این، کبد خون را تصفیه می‌کند و مواد سمی، فراورده‌های جانبی و سایر مواد مضر را از بدن دفع می‌کند.

همچنین، وظیفه کبد این است که مقدار آمینو اسید در خون را تنظیم کند و برای این کار نیاز به پروتئین‌ها دارد. کبد همچنین عوامل انعقاد خون را تنظیم می‌کند و صرفا با کمک صفرا جذب می‌شود. همچنین، کبد باکتری‌ها را از جریان خون دفع می‌کند و به عنوان بخشی از فرایند فیلترینگ و تصفیه عفونت‌ها از بدن عمل می‌کند. کبد همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره می‌کند و قادر است گلوکز اضافی را از جریان خون دفع کند و آن را به عنوان گلیکوژن ذخیره کند. در صورت نیاز، کبد می‌تواند گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کند. به دلیل تاثیر زیاد کبد در زندگی افراد، پیگیری علائم مشکلات کبدی بسیار اهمیت دارد.

چه عواملی باعث بروز بیماری‌های کبدی می‌شوند؟

انواع بیماری‌های کبدی می‌توانند سلامت کل بدن را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از این بیماری‌ها باعث افزایش آنزیم‌های کبدی می‌شوند. بالابودن سطح آنزیم‌های کبدی نشانه تخریب سلول‌های کبد یا التهاب کبد است. نارسایی کبد یا بیکاری کبد به علت اختلال شدید در عملکرد کبد است.

اما، هپاتیت B، C، مصرف بیش از حد الکل، سیروز کبدی، هموکروماتوز و سوتغذیه از جمله شایع‌ترین عوامل موجب نارسایی مزمن کبدی هستند. مصرف غیرمسئولانه استامینوفن، ویروس‌های هپاتیت A، B و C، مصرف قارچ‌های سمی و وحشی، و واکنش به برخی داروها می‌توانند باعث نارسایی حاد کبدی و بیکاری کبد شوند.

علائم مشکلات کبدی

علائم مشکلات کبدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در ناحیه بالای شکم: این درد ممکن است در ناحیه کمر، سمت راست زیر آرنج، یا در ناحیه شکمی بین دستها و پاها قرار بگیرد. این درد ممکن است ثابت یا ناگهانی باشد.
• تورم و ورم شکم: افزایش حجم شکم می‌تواند از علائم مشکلات کبدی باشد.
• خستگی و افزایش خواب‌آلودگی: کبد مسئول تصفیه خون است و مشکل در عملکرد آن می‌تواند منجر به افزایش خستگی و خواب آلودگی شود.
• رنگ پریدگی پوست و چشم‌ها: از جمله علائم زردی پوست و سفید شدن ادرار می‌تواند علائم مشکلات کبدی باشد.
• تغییر رنگ مدفوع: تغییر رنگ مدفوع به رنگ خاکستری، رنگ تیره پوست، یا رنگ نارنجی ممکن است برخی از علائم مشکلات کبدی را نشان دهد.
• افزایش زردی صفرا: افزایش زردی صفرا یا خروج زردی از ادرار و مدفوع به رنگ زرد می‌تواند علامتی از مشکلات کبدی باشد.
• افزایش وزن: انسداد مجاری صفراوی می‌تواند منجر به افزایش وزن بدن شود.
• اختلالات گوارشی: در برخی مشکلات کبدی مانند سیروز کبد، میزان سفیدی‌ها در مدفوع افزایش می‌یابد که با عدم هضم غذا، تهوع، استفراغ و اسهال همراه است.
• پوست خشک و خارش: مشکلات کبدی می‌تواند منجر به خشک شدن پوست و حساسیت به خارش شود.

لازم به ذکر است که این علائم مشکلات کبدی می‌توانند باشند، اما برای تشخیص صحیح و درمان مناسب باید به پزشک مراجعه کرد.

بیشتر بخوانید:  قرص فارماتون چیست و چه فوایدی دارد؟

علائم سرطان کبد

علائم سرطان کبد ممکن است در افراد مختلف با شدت و زمان ظاهر شدن متفاوت باشند. به طور کلی، علائم رایج سرطان کبد شامل درد شکم در منطقه کبدی، کاهش وزن بدون دلیل مشخص، خستگی و ضعف مداوم، تغییر ناخواسته در رنگ پوست و چشم‌ها، بروز سفتی و تورم در نیمه پایین شکم، تغییرات در عملکرد کبد و عوارض مربوط به آن است. اگر هر یک از این علائم در فردی ظاهر شود، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.

علائم پوستی کبد

بعضی از نشانه‌های پوستی بیماری کبد شامل تغییر رنگ پوست، خارش، تورم، عروق خونی مشکی، لکه‌های تیره روی پوست، خشکی پوست و عفونت پوستی هستند. تغییر رنگ پوست می‌تواند به دلیل افزایش ماده‌ای به نام بیلی‌روبین در خون باشد و منجر به پوست زردی شود. خارش نشانگر اختلال در خارج‌سازی مواد زائد از بدن است که به دلیل نارسایی کبد ممکن است رخ دهد. تورم نیز می‌تواند ناشی از تجمع آب در بخش‌های مختلف بدن باشد. عروق خونی مشکی وجود عروق بیشتر و تیرگی در پوست را نشان می‌دهد که ناشی از ناتوانی کبد در تنظیم میزان مواد ضایع شده در خون است. لکه‌های تیره روی پوست نیز می‌توانند نتیجه انباشت بیلی‌روبین در نواحی خاصی از بدن باشند.

در صورت نارسایی کبد، پوست خشک و بدون ترشح صفرا ممکن است را تجربه کنید. علاوه بر این، کبد مسئول تنظیم خون و تخلیص آن از مواد ناخواسته است و در صورت نارسا بودن کبد، ممکن است خون آلوده شده به عفونت‌های مختلف به پوست منتقل شود و باعث ایجاد عفونت‌های پوستی شود. در صورت مشاهده هر کدام از این نشانه‌ها در پوست، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

علائم مشکلات کلیوی

ادرار تیره و بدبو، فراوانی ادرار، خون در ادرار، درد و سوزش هنگام ادرار کردن، خستگی و ضعف عمومی، کاهش شدید در وزن بدن، تورم در پا و پاشنه، درد شکمی در ناحیه کمر و سمت جانبی، تغییر رنگ ناخن‌ها و لبه‌ها به خاکستری تیره یا آبی و احساس سردی و لرز در بدن می‌باشد.

خارش بدن و کبد

خارش بدن و کبد می‌تواند نشانه‌های مختلفی داشته باشد و به عوامل مختلفی نظیر عفونت، آلرژی، عوامل محیطی، عوامل داخلی و داروها برگردد. در حالتی که خارش همراه با علائمی نظیر تب، زرد شدن پوست، تاری دید، خستگی شدید و تغییر رنگ ادرار و مدفوع همراه باشد، ممکن است نشانه اختلال در کبد باشد. در این‌صورت باید به پزشک مراجعه کنید تا علت این خارش را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

علائم سرطان کبد در آزمایش خون

سرطان کبد هپاتوسلولار یا HCC با آزمایشات خون معمولی قابل تشخیص نیست. تنها یک آزمایش خون خاص وجود دارد که می‌تواند برای تشخیص سرطان کبد استفاده شود.

این آزمایش برای اندازه گیری سطح پروتئین AFP (آلفا-فتوپروتئین) در سرم انجام می‌شود. با این حال، فقط در حدود نیمی از تومورها، سطح بالایی از AFP وجود دارد. بنابراین، آزمایش خون معمولی AFP، تشخیص سرطان کبد را نشان نمی‌دهد.

بیشتر بخوانید:  آرتروز چیست و چگونه درمان می‌شود؟

این موضوع با توجه به این واقعیت که سلول‌های کبدی همچنین AFP تولید می‌کنند، پیچیده می‌شود. بنابراین، افزایش سطح AFP ممکن است به دلیل سیروز و بازسازی کبد قبلی باشد. به همین دلیل، بیشتر پزشکان علاقمند به بررسی استوانه AFP در خون هستند.

افزایش سطح AFP بیشتر نشانگر سارکوم کبدی است. حتی در مواردی که هیچ علامت قابل تشخیصی در افراد مبتلا به سیروز وجود ندارد و سطح AFP طبیعی است، خطر ابتلا به سرطان کبد هنوز هم وجود دارد.

هر فردی که مبتلا به سیروز و سطح AFP بالا است، به ویژه با افزایش پیوسته سطح AFP، احتمالاً مبتلا به سرطان کبد است یا قبلاً مبتلا بوده است.

درد کبد کجاست

بسیاری از افراد درد کبد را به صورت دردی ضربان‌دار در قسمت بالای شکم تجربه می‌کنند. این درد ممکن است شبیه به احساس زخمی باشد که نفس گرفته شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گاهی این درد همراه با تورم نیز رخ می‌دهد و برخی افراد این درد را در پشت یا تیغه راست شانه خود احساس می‌کنند. در حقیقت، بزرگ شدن کبد احساس شدیدی ایجاد نمی‌کند. درد کبد می‌تواند به خاطر آسیب و التهاب در قسمت بالای کمر و شانه شدید باشد.

کبد چرب

کبد چرب یک بیماری است که در آن مقدار چربی در کبد بیش از حد معمول افزایش می‌یابد. این بیماری معمولاً به دلیل عادات غذایی ناسالم، چاقی، مصرف الکل بیش از حد، بیماری‌های متابولیکی و دیگر عوامل عامل می‌شود. با تشخیص کبد چرب، مهم است تغذیه سالم و ورزش منظم داشته باشید و از مصرف الکل و داروهای ناشتاباکننده کبد خودداری کنید. در برخی موارد، با تغییر سبک زندگی و درمان عوامل مرتبط، می‌توان کبد چرب را بهبود بخشید. اما در موارد شدیدتر، نیاز به درمان تخصصی توسط یک پزشک تخصصی کبد می‌باشد. همچنین، کبد چرب ممکن است به بیماری‌های مزمنی مانند کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و کبد چرب الکلی (ALD) منجر شود که به صورت جداگانه قابل درمان هستند. برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

تست کبد چرب در خانه

تشخیص کبد چرب به صورت قطعی و دقیق نیاز به تست‌های آزمایشگاهی دارد و نمی‌توان آن را تنها با استفاده از مشاهده علائم در منزل تشخیص داد. 

اما برخی از علائم مشکلات کبدی که می‌تواند نشان دهنده کبد چرب باشد عبارتند از:

• تغییر در رنگ پوست و چشمان به زرد رنگ
• احساس تپش قلب
• سوء هاضمه
• افزایش وزن
• ضعف و خستگی
• دچاری در خواب و مشکلات خواب 

در صورتی که شما احساس این علائم را می‌کنید، بهتر است که با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و معالجه مناسب را دریافت کنید.

علائم کبد چرب در زنان چیست

علائم کبد چرب در زنان می‌تواند شامل تورم و درد در ناحیه شکم، تغییرات جلدی مانند لکه‌های دازندگی یا تیرگی، افزایش جوش و آکنه، تغییر رژیم غذایی و اضافه وزن، افزایش میزان چربی در سطح خون و احساس خستگی و ناتوانی باشد. این علائم ممکن است به دلیل توده‌های چرب در کبد و افزایش میزان آنزیم‌های کبدی و کبد چربی در سطح خون رخ دهند. برای تشخیص و درمان کبد چرب، مشاوره پزشک الزم است.

بیشتر بخوانید:  علت ریزش مو چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

سخن پایانی

در این مقاله برخی از علائم مشکلات کبدی را به شما معرفی کردیم. اگرچه این علائم باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شوند و در خانه امکان تشخیص قطعی بیماری‌های کبد وجود ندارد.