خانه وبلاگ آموزشی

هر گونه نوشیدنی که حاوی الکل از نوع اتانول باشد را مشروبات الکلی می‌گویند. الکلی که در این نوع مشروبات الکلی وجود دارد می‌تواند باعث تأثیرات روان‌ شناختی و فیزیکی بر روی بدن شود و سلامتی فرد را به خطر بیندازد. به خصوص اگر در مصرف آن زیاده روی شود. در ایران، مصرف مشروبات الکلی به دلایل قانونی، مذهبی و فرهنگی محدود شده است. با این وجود، بعضی از افراد به صورت غیر قانونی از مشروبات الکلی استفاده می‌کنند، که ممکن است منجر به عوارض جدی و خطرناکی برای سلامتی شان شود. مسمومیت با الکل به دلیل مصرف بیش از حد و یا تداخل با یک ماده دیگر رخ می‌دهد. نوشیدنی‌های الکلی با وجود زیان‌هایی که برای بدن دارند، یکی از محبوب‌ ترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان هستند.

الکل چیست؟

الکل، ماده‌ای آلی است که از مواد طبیعی به دست می‌آید. این روزها دو نوع الکل بیشتر برای مردم شناخته ‌شده است؛ الکل اتیلیک یا (اتانول) و الکل متیلیک یا (متانول)، اولی کاربرد طبی دارد و دومی کاربرد صنعتی. به بیانی دیگر اتانول مفید است و متانول کشنده. اتانول از تخمیر شدن قند و نشاسته با استفاده از مخمر نان تولید می‌شود. فرآیند تولید اتانول شامل گرم کردن غلات، میوه‌ها یا نیشکر و اضافه کردن مالت به آن می‌باشد، که باعث تبدیل بخشی از نشاسته موجود به قندهای ساده‌تر می‌شود. با افزودن مخمر نان و نگه داشتن این محلول در شرایط گرم، قند به دست آمده به اتانول تبدیل می‌شود.

اما متانول در صنعت از واکنش گاز کربن مونوکسید و هیدروژن تولید می‌شود. این واکنش در دما و فشار بالا و در حضور کاتالیزور انجام می‌گیرد و تولید آن احتیاج به محیط صنعتی و کاملا پیشرفته‌ای دارد. متانول که به عنوان الکل چوب هم شناخته می‌شود، می‌تواند از تقطیر چوب نیز به دست آید. مصرف خوراکی متانول بسیار خطرناک و مرگبار است و چون از طریق پوست به راحتی جذب می‌شود، در صنایع آرایشی نیز کاربردی ندارد.

چرا متانول سمی است؟

متانول در بدن، بخصوص در کبد، به چند مادهٔ سمی مثل فرمالدئید و اسید فرمیک (جوهر مورچه) تبدیل می‌شود. این ترکیبات به خصوص اسید فورمیک آن بسیار خطرناک است و عوارض مصرف الکل برای زنان و مردان شامل: توانایی آسیب رساندن به بافت‌ها، سیستم عصبی، علائم گوارشی، چشمی و اسیدی شدن خون (اسیدوز) و در صورت مسمومیت شدید باعث نابینایی و حتی مرگ شوند.

مصرف چه مقدار متانول می‌تواند خطرناک باشد؟

حتی مصرف مقدار خیلی کمی متانول می‌تواند عوارض سمی داشته باشد. در منابع گوناگون ذکر شده  است که، خوردن ۴ تا ۱۰ سی‌سی (تقریبا به اندازه یک تا دو قاشق چای خوری) متانول، می‌تواند عوارض جدی داشته باشد و از ۲۵ ‌سی‌سی به بالا حتی منجر به مرگ می‌شود. مصرف الکل صنعتی (متانول) یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به اقدامات فوری دارد. برای نجات بعد از مصرف الکل صنعتی، بلافاصله باید کمک پزشکی دریافت کنید.

زمانی که الکل مصرف می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟

هنگامی که فردی مشروبات الکلی با درصد مختلف مصرف می‌کند، 10 درصد از آن توسط معده و مابقی آن  در روده کوچک و بزرگ جذب شده، سپس بعد از مدتی الکل‌های جذب شده وارد خون، و به وسیله عروق در کل بدن پخش می‌شوند. بعد از گذشت 45 دقیقه فعالیت‌های مغزی و نخاعی با سرعت کمتری انجام می‌شود، غلظت خون فرد زیاد شده و به حالت مستی می‌رسد.که این روند به علایمی بستگی دارد مانند:

وزن و جنسیت	وزن و جنسیت در مسمومیت تاثیر دارند یعنی زنان و افراد لاغر زودتر مست می‌شوند
میزان غذا در معده	اگر معده خالی باشد الکل زودتر جذب می‌شود
سرعت در مصرف	هرچه سریع تر الکل را بنوشید باعث افزایش یافتن غلظت الکل در خون می‌شود.
نوع مشروبات الکلی	غلظت الکل در نوشیدنی‌های الکلی متفاوت است که باعث تاثیر در سرعت مستی می‌شود.

 

مسمومیت با خوردن الکل صنعتی

می‌توان گفت نجات بعد از مصرف الکل صنعتی به حداقل می‌رسد. بعضی از افراد به صورت گروهی و آگاهانه و بعضی دیگر نا آگاهانه با ترکیب متانول و اتانول در مشروبات الکلی دچار مسمومیت می‌شوند و در نتیجه باعث پایین آمدن سطح هوشیاری شده که برای نجات بعد از مصرف الکل صنعتی، حتما باید با اورژانس 115 تماس گرفت.

علایم مسمومیت با متانول

متانول پس از مصرف سریعا جذب می‌شود و علائم مسمومیت با متانول بین نیم تا ۴ ساعت پدیدار می‌شود. نجات بعد از مصرف الکل صنعتی زمانی رخ می‌دهد، که فرد مصرف کننده سریعا به بیمارستان مراجعه کند. برای کسانی که دچار مسمومیت حاد شده‌اند و تشنج‌های مکرر دارند، نجات یافتن بعد از مصرف الکل صنعتی تقریبا غیر ممکن است. زیرا بعد از تشنج به کما می‌روند و اقدامات درمانی برای آنها بی نتیجه است. برخی علایم مسمومیت با متانول شامل:

تنفس نا منظم و کمتر از 8 بار در دقیقه	بیهوشی طولانی مدت
اختلال در دید یا کوری	گیج شدن
تهوع	خواب آلودگی
استفراغ	دل دردهای شدید
سردرد	اختلال تنفسی شدید
ضعیف شدن دستگاه اعصاب مرکزی(مغز)	پریدن رنگ پوست

 

 تشخیص مسمومیت اتانول با متانول

تشخیص مسمومیت اتانول با  متانول اصولا بر اساس علائم و نشانه‌های بالینی، تاریخچه مصرف و آزمون‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود حال برخی از این علائم را نام می‌بریم:

علائم مسمومیت با اتانول

• مستی
• پرحرفی
• برافروختگی
• گر گرفتگی
• پرخاشگری
• بی ادبی
• احساس گرما شدید
• تعریق

حال کسانی که دچار مسمومیت با متانول شده‌اند علاوه بر موارد بالا دچار علایم زیر نیز هستند

• مستی
• لرزش دست و پا
• سرد شدن دست و پا

مسمومیت با متانول چگونه درمان می‌شود

کسانی که نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند، با شرایط پس از مصرف آن آشنایی کامل دارند، پس اگر هر گونه تجربه‌ای غیر از آن برایشان رخ داد، برای نجات بعد از مصرف الکل صنعتی حتما باید هر چه سریعتر  به بیمارستان مراجعه کنند. در بیمارستان دارویی با نام فومپیزول برای شخص مسموم شده تزریق می‌گردد که این دارو از روند تبدیل متانول به ترکیبات سمی در بدن جلوگیری می‌کند.

مقدار و روش مصرف داروی فومپیزول

فومپیزول یک داروی پادزهر است که برای درمان مسمومیت با الکل صنعتی (متانول) استفاده می‌شود. مقدار و روش مصرف این دارو به شکل زیر است:

مقدار

معمولا اولین دوز فومپیزول برای درمان مسمومیت با متانول یا الکل صنعتی 15 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن است. ممکن است پزشک  بسته به شدت مسمومیت و وضعیت بیمار دوزهای بیشتری را تجویز کند.

روش مصرف

1. فومپیزول به صورت تزریق وریدی تجویز می‌شود.
2. این دارو توسط پزشک در بیمارستان یا مراکز درمانی تجویز و تزریق می‌شود.
3. دوز و مقدار داروی فومپیزول برای هر فردی متفاوت است؛ برای نجات بعد از مصرف الکل صنعتی باید دارو را دقیقاً همانطور که پزشک تجویز کرده است، مصرف کنید
4. نحوه تزریق این دارو باید حتما بصورت آهسته در رگ ‌باشد، زیرا کمی طول می‌کشد و به خاطر داشته باشید که از تزریق سریع آن اجتناب کنید

موارد منع مصرف فومپیزول

قبل از شروع هر درمانی با فومپیزول، باید با پزشک خود مشورت کنید وتمام شرایط و داروهایی که مصرف می‌کنید را نام ببرید. در ادامه به مواردی که مصرف فومپیزول را ممنوع می‌کنند را اشاره می‌کنیم

مشکلات کلیوی

کسانی که مشکلات کلیوی مانند کمبود کارکرد کلیه یا دیالیز میشوند نباید از این دارو استفاده کنند وباید به پزشک خود اطلاع دهند.

شیردهی

استفاده از این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود و باید زیر نظر پزشک متخصص و با دقت مصرف شود.

باردار بودن یا قصد باردار شدن

استفاده از فومپیزول در دوران بارداری در صورتی که فوایدش برای مادر بیستر از خطراتش برای جنین باشد، توسط پزشک توصیه می‌شود.

تداخلات دارویی فومپیزول

تداخلات دارویی ممکن است در عملکرد داروها تغییراتی ایجاد کنند و به عوارض جانبی جدی منجر شوند. برای پیشگیری از این مشکلات، مهم است که به پزشک خود اطلاع دقیقی از تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید، اعم از داروهای تجویزی، مکمل‌های غذایی، داروهای خوراکی، و همچنین داروهای بدون نسخه داشته باشید. همچنین، هرگز به هیچ وجه دوز داروی تجویزی خود را بدون مشورت با پزشک خود تغییر ندهید.

عوارض جانبی داروی فومپیزول

همه داروها احتمال دارند که عوارض جانبی داشته باشند.ولی خیلی از مصرف کنندگان دچار هیچگونه عوارضی نمی‌شوند. بعضی از عوارض بعد از گذشت زمان کمی از مصرف دارو از بین میروند، در صورت به وجود آمدن هر گونه عوارض با پزشک مربوطه مشورت کنید. عوارض داروی فومپیزول، عبارتند از:

سر درد شدید	واکنشهای حساسیتی	افت فشار خون
تهوع	قرمزی و درد در محل تزریق	تاکی کاردی
سر گیجه	طعم فلز در دهان	تپش قلب شدید
تشنج	استفراغ	سکسکه
تغییر حس بویایی	احساس سستی	لکنت زبان

 

مسمومیت با الکل در خانه

طبق گفته رییس سازمان پزشکی قانونی: در سال 1401 متاسفانه 644 نفر جان خود را با مصرف الکل صنعتی از دست داده‌اند.که این یعنی افزایش 30 درصدی مرگ و میر با مصرف الکل صنعتی. شایع ترین نوع مسمومیت مصرف الکل در خانه شامل:

• مسمومیت با خوردن بیش از حد الکل
• مسمومیت با خوردن الکل صنعتی
• مسمومیت با تداخل تداخل دارویی و الکل
• مصرف تریاک با الکل به طور همزمان

بیشتر بخوانید: بعد از مسمومیت الکلی چه کنیم؟

 

پیشگیری از مسمومیت با الکل

پیشگیری از مسمومیت با الکل امری حیاتی است. که شامل اطلاعات و آگاهی در مورد خطرات مصرف الکل، پرهیز از زیاده روی در مصرف الکل است. حال به چند مورد از اقداماتی که به پیشگیری از مسمومیت  با الکل کمک میکند می‌پردازیم:

رعایت اعتدال

 به طور کلی مصرف الکل به دلایل شرعی و پزشکی توصیه نمی‌شود. حال اگر میخواهید الکل مصرف کنید، سعی کنید با رعایت اعتدال باشد. در زنان در هر سنی در طول شبانه روز 1 واحد الکل و در مردان 2 واحد الکل می‌توانند استفاده کنند.

با معده خالی الکل مصرف نکنید

هرگز با معده خالی الکل مصرف نکنید، هنگامی که معده پر است می‌تواند جذب الکل را کند، کند. ولی اگر در مصرف الکل زیاده روی کنید نمی‌توان مانع از مسمومیت الکلی شد.

قرار دادن محصولات غیر غذایی الکلی در مکانی امن

اگر فرزندان کوچک دارید، محصولات غیر غذایی حاوی الکل از جمله مواد آرایشی، دهان شویه و داروها را دور از دسترس آنها نگهداری کنید. زیرا نجات کودکان بعد از مصرف الکل صنعتی تقریبا غیر ممکن است. پس باید مواد ضد عفونی کننده و مواد شوینده را در جایی بگذاریم که دست کودکان به آنها نرسد.

برقراری ارتباط با نوجوانان

اگر در خانه فرزندان نوجوان دارید، حتما در مورد خطرات ناشی از مصرف الکل مانند: زیاده روی در مصرف الکل، استفاده نکردن از الکل صنعتی با آنها صحبت کنید.طبق تحقیقات انجام شده کودکانی که والدینشان در مورد منع مصرف الکل به آنها هشدار داده‌اند احتمال کمتری دارد که دچار مسمومیت الکلی شوند.

جدی گرفتن مراقبت‌ های بعد از درمان

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده یا فرزندتان دچار مسمومیت با الکل شد، باید بلافاصله برای نجات بعد از مصرف الکل صنعتی، او را به بیمارستان برده و بستری کنید. درمان مناسب و به موقع مسمومیت با الکل به زندگی فرد مبتلا ضروری است و باید توسط پزشکان متخصص انجام شود.

مصرف متانول چگونه باعث مرگ می‌شود

همان طور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، مصرف متانول (الکل چوب) می‌تواند بسیار خطرناک و مرگبار باشد. پس از مصرف، متانول در بدن به فرمالدهید و سپس به اسید فرمیک تبدیل می‌شود. این ترکیبات سمی مخصوصا به سیستم عصبی مرکزی، کبد و کلیه‌ها آسیب می‌رساند. به منظور نجات بعد از مصرف الکل صنعتی باید به پزشک مراجعه کرد و پاد زهر مربوطه را مصرف نمود، در غیر این صورت مصرف مقادیر زیاد متانول منجر به نارسایی چندین عضو و مرگ می‌شود.

سخن آخر

با مصرف الکل صنعتی همواره با خطرات جدی مواجه هستیم، اما در صورت بروز این موقعیت و به منظور نجات بعد از مصرف الکل صنعتی، باید اقدامات فوری و صحیحی برای زنده ماندن انجام داد.  گرفتن تماس سریع با خدمات اورژانسی، مصرف الکل خوراکی یا فومپیزول تحت نظارت پزشک، و در شرایط حاد تر، انجام دیالیز ضروری است. علاوه بر این، توجه به مراقبت‌های حمایتی و رساندن اکسیژن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تلاش مشترک و واکنش سریع افراد غیر پزشک و کادر درمانی برای نجات شخص تاثیر زیادی برای زنده ماندن وی دارد.

سوالات متداول

 

آیا مصرف الکل صنعتی خطرناک است؟

بله، مصرف الکل صنعتی (متانول) بسیار خطرناک است و منجر به مسمومیت شدید و حتی مرگ نیز می‌شود. نجات بعد از مصرف الکل صنعتی، امری فوری و حیاتی است.

بعد از مصرف الکل صنعتی چه اقداماتی باید انجام داد؟

در صورت مصرف الکل صنعتی، بلافاصله باید به پزشک مراجعه شود و اقدامات لازم برای نجات فرد انجام شود.

آیا عوارض مصرف الکل صنعتی قابل درمان است؟

بله، با اقدامات به موقع پزشکی، می‌توان بعد از مصرف الکل صنعتی بهبود پیدا کرد. به یاد داشته باشید هر چه سرعت درمان  فرد مسموم بیشتر باشد، احتمال زنده ماندنش نیز بیشتر می‌شود.

چگونه میتوان از مسمومیت الکلی ناشی از مصرف الکل صنعتی پیشگیری کرد؟

بهترین راه برای پیشگیری از مسمومیت الکل ناشی از مصرف الکل صنعتی، پرهیز از خوردن آن می‌باشد.