همه چیز درباره خاک شیر + مزایا و عوارض
صدها سال است که مردم در سراسر جهان برای رفع نیازهای پزشکی خود از گیاهان دارویی استفاده می‌کنند. خاک شیر یکی از این گیاهان است که توسط بسیاری از افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد، به خصوص در فصل تابستان که با مصرف شربت آن می‌توان تشنگی را برطرف کرد و دمای بدن را کاهش داد. خاک شیر گیاهی بومی ایران از خانواده شب بو است که به دلیل خواص درمانی‌اش، به‌خصوص در طب سنتی، مورد توجه قرار می‌گیرد. این گیاه دارای دانه‌های ریز قهوه‌ای یا قرمز است و به دلیل خواص ضد التهابی و تقویت سیستم ایمنی بدن، در درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست و اسهال کاربرد دارد. همچنین خاک شیر به تصفیه خون، زیبایی پوست و کاهش حرارت بدن در فصل تابستان کمک می‌کند. با این حال، افرادی که طبع سرد دارند نباید در مصرف آن زیاده روی کنند.
انواع خاک شیر
این گیاه دارویی از نظر تنوع دو نوع است:
- یکی تلخ که دانه‌های آن ریز و رنگ آن قرمز است
- دیگری شیرین که دانه‌های آن برجسته تر و قرمز تیره (مایل به قهوه‌ای) است.
خواص خاک شیر
یکی از مهم ترین خواص خاک شیر که آن را به یک گیاه محبوب تابستانی تبدیل کرده، مقابله با گرما زدگی و کمک به هیدراته نگه داشتن بدن است. البته به دلیل فواید بی نظیری که این گیاه کوچک اما مغذی دارد، در تمام طول سال مصرف می‌شود. حال به بررسی کامل تر این گیاه شگفت انگیز برای سلامتی بدن می‌پردازیم:
رفع یبوست
یبوست به دلیل کاهش یا نامنظم شدن حرکات روده ایجاد می‌شود و معمولا اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته به عنوان یبوست در نظر گرفته می‌شود. برای درمان یبوست، شربت خاک شیر که خاصیت ملین دارد توصیه می‌شود. برای تهیه آن، دو قاشق غذا خوری خاک شیر را در یک لیوان آب گرم حل کنید و صبح و شب مصرف کنید. یکی از فواید خاک شیر این است که به دلیل تورم در حضور آب و خاصیت نرم‌کنندگی، به دفع راحت تر کمک می‌کند. مصرف خاک شیر با آب گرم برای یبوست و با آب سرد برای اسهال مفید است. همچنین ترکیب خاک شیر و آلو در پیشگیری و درمان یبوست مؤثر است.
تب بر است و دمای بدن را کاهش میدهد
تب افزایش موقت دمای بدن است که معمولا زمانی اتفاق می‌ا‌فتد که بدن در حال عفونت باشد. گیاه خاک شیر به دو دلیل می‌تواند در درمان تب و کاهش دمای بدن مؤثر باشد:
- خاصیت آنتی بیوتیکی: گلوکز اینولات موجود در خاک شیر دارای خاصیت آنتی بیوتیکی است که به مبارزه با عوامل عفونت زا کمک می‌کند.
- کاهش ترشح تیروکسین: خاک شیر با کاهش ترشح هورمون تیروئید (تیروکسین) موجب کاهش متابولیسم پایه بدن می‌شود، که این امر به پایین آمدن دمای بدن کمک می‌کند.
این دو ویژگی باعث می‌شوند که خاک شیر به عنوان یک درمان طبیعی مؤثر برای کاهش تب و نرمال شدن دمای بدن شناخته شود.
خاک شیر برای لاغری
اگر به دنبال کاهش وزن سریع هستید، مصرف شربت خاک شیر را امتحان کنید. یکی از خواص خاک شیر این است که به پاک سازی روده‌ها و دفع چربی‌های اضافی کمک می‌کند. توصیه می‌شود که خاک شیر را ناشتا مصرف نکنید، زیرا ممکن است منجر به افزایش وزن شود. بهترین زمان مصرف این شربت، زمانی است که معده تان خالی است. می‌توانید برای طعم بهتر، آن را با کمی گلاب و آب لیمو مخلوط کنید و در صورت لازم، کمی عسل یا شکر به آن اضافه کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین قرص های لاغری گیاهی
درمان کبد چرب
خاک شیر ادرار آور است و با افزایش دفع ادرار، سموم بدن را دفع می‌کند که به پاک سازی و درمان کبد چرب کمک می‌کند. این گیاه با دفع چربی‌ها و سموم، به مرور زمان وزن بدن را کاهش میدهد. در طب سنتی، خاک شیر به عنوان درمانی برای کبد چرب استفاده می‌شود و می‌توان آن را با ترنجبین، بارهنگ یا خرفه ترکیب کرد. برای تهیه جوشانده خاک شیر، دو قاشق غذا خوری از آن را با دو لیوان آب بجوشانید و به صورت ناشتا مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد کبد چرب
رفع جوش صورت
یکی دیگر از خواص خاک شیر، کمک به سم زدایی پوست است. که باعث روشن تر شدن رنگ پوست و کاهش لک‌های پوستی و جوش‌ها می‌شود. برای رفع جوش‌های صورت با استفاده از خاک شیر، می‌توانید آن را با نصف فنجان عرق کاسنی و نصف فنجان عرق شاه تره مخلوط کنید. این شربت را به مدت 3 هفته مصرف کنید تا به نتایج دلخواه دست یابید.
رفع شوره سر
از فواید خاک شیر می‌توان به ضد باکتریایی و ضد التهابی بودن آن اشاره کرد. که می‌تواند در درمان شوره سر نیز موثر باشد. برای رفع این مشکل، می‌توانید روزی 2 تا 3 لیوان از این شربت را میل کنید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره شوره سر
برای ریه‌ها مفید است
خاک شیر برای بیماران مبتلا به مشکلات ریوی و افرادی که ترشحات غلیظ در سینه دارند، مفید است و باعث خارج شدن خلط سینه می‌شود. همچنین می‌تواند علائم بیماری آسم را کاهش دهد.در مبتلایان به بیماری آسم راه‌های هوایی باریک و متورم می‌شوند و بیمار دچار تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه می‌شود. همان طور که می‌دانید آسم درمان ندارد، اما با استفاده از خواص خاک شیر می‌توان به کنترل علائم آن کمک کرد.
رفع بوی بد دهان
از دیگر خواص خاک شیر سم زدایی بدن، به ویژه از سیستم تنفسی است. حال اگر خلط داشته باشید و تنفس تان دچار مشکل شده باشد، خاک شیر مصرف کنید. مصرف این گیاه برای رفع بوی بد دهان نیز بسیار موثر است و می‌توانید هر روز یک لیوان شربت خاک شیر میل کنید.
بیشتر بخوانید: علت و درمان بوی بد دهان
تسهیل در فرآیند زایمان
زمان تولد نوزاد معمولا در هفته‌های 38 تا 42 می‌باشد، اما در بعضی مواقع ممکن است بیشتر از 42 هفته به طول بیانجامد. در صورتی که بارداری طولانی تر از این مدت شود، ممکن است عوارضی برای جنین به همراه داشته باشد، که در نهایت پزشکان دستور ختم بارداری را می‌دهند. طبق نظر طب سنتی، خواص خاک شیر در ماه آخر بارداری ممکن است با آماده کردن دهانه رحم به القاء زایمان و تسهیل آن کمک کند.
برطرف کننده سوزش سر دل
خاک شیر یکی از گیاهان دارویی است که در طب سنتی برای درمان بسیاری از مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشکان طب سنتی معتقدند که خاک شیر می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و علائم اسید معده را کاهش دهد. یکی از خواص خاک شیر این است که به تنظیم اسید معده و کاهش سوزش سر دل کمک می‌کند. از دیگر فواید خاک شیر می‌توان به این موضوع اشاره کرد که خاک شیر می‌تواند با پوشاندن دیواره مری و معده، اثرات مضر اسید معده را کاهش دهد و به تسکین سوء هاضمه کمک می‌کند. همچنین، مصرف خاک شیر می‌تواند ضعف معده را بهبود بخشد و به تقویت سلامت عمومی دستگاه گوارش کمک کند.
خاک شیر و قوای جنسی
خاک شیر، یک گیاه دارویی پر ارزش است که به طور گسترده‌ای در طب سنتی ایرانی استفاده می‌شود. از دیگر خواص خاک شیر می‌توان به تأثیرات مثبتی که بر قوای جنسی در آقایان می‌گذارد نیز اشاره کرد.
از دیگر خواص خاک شیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باعث دفع سنگ کلیه می‌شود.
- در دفع انگل موثر است.
- ویتامین C زیادی دارد.
- در درمان نقرس تاثیر می‌گذارد.
- در درمان سرطان موثر است
- زخم و جراحت را بهبود میدهد
- در درمان مخملک و سرخک تاثیر می‌گذارد
- باعث بهبود گرفتگی صدا می‌شود
بیشتر بخوانید: بهترین قرص تقویتی برای افزایش میل جنسی مردان
عوارض خاک شیر
خاک شیر در کنار داشتن فواید بسیار دارای عوارضی نیز است و به دلیل طبع سردی که دارد برای افرادی که به روماتیسم و آرتوروز دچار هستند، مناسب نیست. باید مصرفش را به حداقل ممکن برسانند، زیرا خاک شیر می‌تواند باعث افزایش درد در این افراد شود. با این که خاک شیر در درمان یبوست موثر است، اما مصرف زیاد آن نیز باعث افزایش یبوست می‌شود. از دیگر عوارض خاک شیر این است که افزایش بیش از اندازه‌اش، خطر ابتلا به مگا کولون را افزایش میدهد.در این بیماری روده منبسط می‌شود و فرد نمی‌تواند مدفوع و گازهای روده را دفع کند. مصرف بیش از حد خاک شیر در دوران شیردهی باعث نفخ و دل درد در نوزاد و مادر می‌شود. خاک شیر همچنین ورم و زخم معده را افزایش میدهد.مصرف خاک شیر در برخی افراد منجر به سر درد می‌شود. این افراد اگر تمایل به مصرف خاک شیر دارند، می‌توانند آن را با کتیرا میل کنند.دانه‌های خاک شیر بسیار ریز هستند و خاک و سنگ ریزه زیادی با آن مخلوط است، به همین دلیل در صورت شست و شوی نا مناسب و مصرف زیاد آن، به مرور زمان به سنگ کلیه دچار خواهید شد.
زمان و نحوه مصرف خاک شیر
|
مشکلات سلامتی |
نحوه درمان با خاک شیر |
|
درمان سرما خوردگی و تب |
خاک شیر اگر همراه با عسل مصرف شود موجب می‌شود که سیستم ایمنی تقویت شود و تاثیر آن برای درمان سرما خوردگی تا سه برابر افزایش یابد. |
|
سنگ کلیه
|
3 قاشق غذاخوری ترنجبین را در یک لیوان آب بریزید و چند ساعت آن را بگذارید، بعد از صافی رد کنید و 2 قاشق خاک شیر به آن اضافه کنید |
|
برای چاق شدن، پاک سازی کبد، پوست و درمان یبوست |
2 قاشق خاک شیر ناشتا به همراه یک لیوان آب گرم مصرف شود |
|
برای هضم غذا |
خاک شیر را بعد از غذا مصرف کنید |
|
برای پاک سازی کلیه، تقویت معده، بهبود کارکرد روده، افزایش میل جنسی، کاهش عفونت زنانه |
خاک شیر را قبل از خواب مصرف کنید |
|
به هر دلیل دیگری |
در طول شبانه روز مصرف شود |
طریقه مصرف خاک شیر
مصرف این گیاه به روش‌های مختلف امکان پذیر است. خاک شیر آلودگی‌های زیادی را به خود جذب می‌کند بنابراین بهتر است به خوبی آن را بشورید. و قبل از استفاده از خاک شیر سعی کنید نا خالصی‌ها و سنگ ریزه‌های موجود در آن را جدا کنید. و خاک شیر را در آب سرد به مدت چند ساعت خیس کنید سپس مصرف نمایید. خاک شیر را در قوری بریزید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه در آن بجوشد. بعد از 10 دقیقه آن را درون لیوان ریخته و بگذارید خنک شود. وقتی که دم کرده خنک شد می‌توانید آن را مصرف کنید.
استفاده از خاک شیر به صورت ضماد. ابتدا خاک شیر را بشورید، سپس آن‌ها را بکوبید. ضماد به دست آمده برای بهبود زخم و جراحت موثر است.
سخن آخر
خاک شیر از دیدگاه طب سنتی دارای طبع سرد و تر است و به عنوان یک گیاه دارویی مقوی برای معده شناخته می‌شود. این گیاه دارای خواص بی نظیری است که شامل درمان مشکلات گوارشی، رفع تب، و موارد دیگر می‌شود. از آنجایی که خاک شیر ارزان و در دسترس است، می‌توان از آن به عنوان یک داروی مکمل برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده کرد. این گیاه با دانه‌های ریز و پر خاصیتش، به بهبود مشکلات گوارشی، تصفیه خون و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. در فصل تابستان، مصرف نوشیدنی‌های تهیه شده از خاک شیر می‌تواند باعث رفع عطش و کاهش حرارت بدن شود. علاوه بر این، استفاده از خاک شیر به عنوان ماسک طبیعی پوست نیز مفید است. با توجه به تنوع کاربردها و خواص درمانی فراوان، اضافه کردن خاک شیر به رژیم غذایی می‌تواند به سلامت کلی بدن کمک مؤثری کند.
سوالات متداول
آیا مصرف خاکشیر برای همه افراد مناسب است؟
بله، اما مانند هر ماده غذایی دیگری، مصرف متعادل آن توصیه می‌شود. مصرف زیاد خاک شیر ممکن است باعث اسهال شود، بنابراین بهتر است به مقدار مناسب استفاده شود.
آیا خاک شیر برای بی اشتهایی خوبه؟
بله، خاک شیر با تقویت معده باعث درمان بی اشتهایی در افراد می‌شود.
خاک شیر چه ویتامین‌هایی دارد؟
خاک شیر دارای ویتامین A، ویتامین C و فولات (یکی از ویتامین‌های گروهB) از ویتامین‌های این گیاه است.
مواد معدنی موجود در خاکشیر چیست؟
خاک شیر یک منبع غنی از مواد معدنی است که برای سلامتی بسیار مهم هستند که شامل:
کلسیم (۵۹ میلی‌گرم)، آهن (۳.۲ میلی‌گرم)، منیزیم (۱۳۷ میلی‌گرم)، فسفر (۸۴ میلی‌گرم)، پتاسیم (۵۱۹ میلی‌گرم)، منگنز (۰.۵ میلی‌گرم)، و مقادیر کمی سدیم، روی، مس دارد.
خاک شیر چه طبعی دارد؟
خاک شیر دارای طبع سرد و تر است. برای همین این گیاه دارویی برای بلغمی‌ها و افرادی که روماتیسم دارند، مناسب نیست. زیرا سردی این گیاه در بدن این افراد باعث زیاد شدن درد می‌شود.
فارغ التحصیل دانشگاه شهید بهشتی تهران در رشته داروسازی
عضو انجمن داروسازان و عضو انجمن کاندیدای قلب
انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت دارودراگ مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.